درد دندان قبل، حین و بعد از عمل دندانپزشکی یکی از مهم‌ترین دلایل اجتناب افراد از دندانپزشکی است و این ترس برای عصب کشی دو برابر است، زیرا عصب کشی یکی از ترسناک‌ترین روش‌های درمانی دندانپزشکی است. اما هیچ دلیلی برای ترس وجود ندارد زیرا اقدامات دندانپزشکی طی سال‌های گذشته بسیار پیشرفت کرده است.
به طور خلاصه، غیرعادی نیست که بیماران پس از درمان ریشه درد را تجربه کنند. ممکن است چند روز طول بکشد تا درد جدید و مداوم کاهش یابد. لازم به یادآوری است که عصب کشی یک روش تهاجمی است و برای بهبودی به زمان نیاز دارد. ما همه بیماران خود را تشویق می‌کنیم که شماره تلفن ما را نگه داشته و پس از عمل با ما در تماس باشند تا بتوانیم به ان‌ها مشاوره و اطمینان خاطر بدهیم.
درمان ریشه چگونه انجام می‌شود؟
متخصصان دندانپزشکی ابتدا ناحیه را بی‌حس کرده و سپس در داخل دندان سوراخ ایجاد می‌کنند. دندانپزشک با استفاده از ابزارهای کوچک، پالپ را از محفظه و عصب‌های ریشه خارج می‌کند. ریشه‌ها تمیز شده و شکل داده می‌شوند تا فضای لازم برای پر کردن ایجاد شود. سپس ریشه با ماده‌ای مانند لاستیک به نام گوتاپرکا پر شده و با یک چسب از بالا بسته می‌شود. متخصصان برای محافظت از داخل دندان در هنگام بهبودی، مواد پر کننده موقت قرار می‌دهند.
پس از چند روز ممکن است مواد پر کننده موقت برداشته شده و یک تاج برای ترمیم دندان قرار داده شود.
علت درد دندان بعد از عصب کشی
اکثر مردم در طول روزهای اول بعد از عمل، حساسیت به لمس را در اطراف دندان خود تجربه می‌کنند. درد و ناراحتی به دلایل زیر می‌تواند طبیعی باشد:
- بافت‌های اطراف لثه متورم یا ملتهب می‌شوند.
- همچنین ممکن است وسیله دندانپزشکی که برای پاکسازی ریشه استفاده شده است سهواً به بافت حساس اطراف دندان آسیب زده باشد.
- اگر مواد پرکنندگي موقت کمی بالاتر از دندان‌های اطراف باشد، می‌تواند باعث گزش دهان در آن نقطه شده و دندان را زخم کند.
اگر عصب کشی انجام دادید و بعد از آن درد داشتید، در ادامه درباره دلیل درد آن و اینکه چه کاری باید انجام دهید توضیح می‌دهیم.
التهاب
عصب کشی معمولا به دلیل عفونت پالپ دندان انجام می‌شود. این عفونت در نهایت می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان شود. دندانپزشک شما پالپ آلوده را برداشته و علت درد و التهاب را از بین می‌برد. اما اگر عفونت به لثه یا بافت اطراف آن سرایت کرده باشد، هنوز زمان لازم است تا تورم اطراف دندان فروکش کند. این روش درماني ممکن است باعث التهاب شود. فقط مطمئن شوید که دستورالعمل‌های دندانپزشک خود را در مورد مصرف داروهای ضد التهاب پس از عمل دنبال کرده‌اید و در این صورت درد باید در عرض چند روز کاهش یابد.
پر کردن بیش از حد و بزرگ
وقتی پالپ آلوده از دندان شما خارج می‌شود، دندانپزشک آن را با یک ماده لاستیکی مانند پر می‌کند. اگر بیش از حد پر شود، هر وقت گاز می‌گیرید باعث درد می‌شود. خوشبختانه این یک مشکل ساده و قابل رفع است. دندانپزشک شما فقط باید میزان پر کردگی دندان شما را تنظیم کند.
آسیب به بافت اطراف
دندانپزشک شما مرتبا عصب کشی را انجام می‌دهد و احتمالا همه چیز طبق روال عادی پیش می‌رود. با این حال همیشه این احتمال وجود دارد که با این روش بافت اطراف دندان نیز آسیب ببیند. این موضوع می‌تواند به روش‌های مختلفی رخ دهد. وسیله‌ای که برای تمیز کردن دندان استفاده می‌شود، می‌تواند به بافت زیر لغزیده و وارد شود. همچنین باکتری‌ها نیز می‌توانند به بافت اطراف دندان سرایت کنند. در تمام این موارد شما فقط به زمان نیاز دارید تا بافت اطراف دندان بهبود پیدا کند و سپس درد از بین برود.
چگونه می‌توان با درد پس از عصب کشی مقابله کرد؟
طبیعی است که بعد از درمان ریشه مقداری تورم و حساسیت را تجربه کنید اما با مراقبت بیشتر می‌توانید به دندان خود کمک کنید تا به سرعت بهبود یابد. در ادامه چند نکته آورده شده است که به شما کمک می‌کند.
از کیسه یخ استفاده کنید
کیسه یخ یک راه عالی برای کاهش تورم است. برای تسریع در بهبودی و تسکین ناراحتی، آن را بر روی گونه و فک در کنار دندان عصب كشی شده نگه دارید.
از ورزش پرهیز کنید
اگر به سرعت بعد از عصب كشی ورزش کنید، ممكن است درد افزايش بيدا کرده و روند بهبودی نیز كاهش بيدا كند. طبق توصیه دندانپزشکان، حداقل به مدت چند روز از ورزش اجتناب کنید.
سیگار نکشید
اگر سیگار می‌کشید، تا چند روز بعد از درمان از این کار خودداری کنید. مواد شیمیایی ناشی از سیگار که استنشاق می‌کنید می‌توانند در بهبودی شما اختلال ایجاد کرده و سرعت آن را کاهش دهند که قطعاً نمی‌خواهید! اگر فکر می‌کنید با مشکل روبرو هستید، نیکوتین را امتحان کنید تا کار را آسان‌تر کنید.
استراحت کافی داشته باشید
مانند هر عمل جراحی ديگری بسیار مهم است که شما دستورالعمل‌های مراقبتی بعد از عصب كشی را رعایت كنيد. این کار باعث می‌شود به طور شگفت انگيزی بهبودی شما به سرعت حاصل شود! اگر می‌توانید، سعی کنید چند روز كار نكنيد تا دوره درمان بگذرد و همچنين کمی آهسته‌تر از همیشه رفتار کنید.
سعی کنید به مقدار کافی بخوابید و داروهای خود را مصرف كنيد. بدن شما باید بهبود یابد، بنابراین به او کمک کنید.
هنگام غذا خوردن احتیاط کنید
بعد از درمان ریشه، باید مراقب زمان غذا خوردن و نحوه جویدن و اينكه چه چیزی می‌خورید باشيد.
- تا زمان از بین رفتن بی‌حسی چیزی نخورید. اگر خیلی زود غذا بخورید، ممکن است با گاز گرفتن گونه یا زبان خود باعث آسیب دیدگی بیشتری بشوید.
- تا زمان ترمیم کامل دندان، با دندان تحت درمان خود نجوید. برخی از متخصصین ابتدا از مواد پر کننده موقت استفاده می‌کنند و چند روز بعد تاج دائمی را می‌گذارند.
- طی چند روز اول غذای نرم بخورید. هنگام خوردن غذاهای ترد مراقب باشید. اگر به طور اتفاقی با دندانی که هنوز مواد پرکننده موقت دارد بجويد، ممکن است باعث خرد شدن یا شکسته شدن مواد داخل دندان شود.
نگذارید درد بدون بررسی بماند
در بیشتر مواقع بعد از درمان ریشه احساس درد خواهید کرد اما گاهی اوقات برخی از افراد در بافت اطراف دندان که دارای عصب ریشه است، ناراحتی خفیف خواهند داشت. این مشكل معمولاً در هنگام گاز گرفتن یا جویدن اتفاق می‌افتد. بافت‌های اطراف دندان تحریک شده و متورم می‌شوند و می‌توانند به لمس و فشار حساس باشند. این اتفاق اگرچه غیر معمول نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی هنگام جویدن شود. متخصص شما می‌تواند با کاهش نیروهای گزش بر روی دندان تاثیری که هنگام غذا خوردن احساس می‌کنید را کاهش دهد.
متخصص شما ممکن است برای رفع ناراحتی و درد، داروهای بدون نسخه را برای مصرف چند روز شما تجويز کنند. حتی در موارد نادرتر، درد بعد از درمان ریشه می‌تواند شدید شود. اگر این نوع درد را تجربه کردید، باید در اسرع وقت به متخصص مراجعه کنید.
با مراقبت‌های پیشگیرانه ادامه دهید
در طی دوره بهبودی، مهم است که هر روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. اگر تاکنون یکی از این کارها را انجام نمی‌داديد، زمان مناسبی برای شروع است. دندانپزشک شما می‌خواهد سلامت دندان عصب کشی شده شما با سلامت دندان‌ها و لثه‌های دیگر شما همراه باشد. بنابراین معاینه و پاکسازی منظم دندان را توصیه می‌کند. همچنین ممکن است دندانپزشک یا متخصص برای اطمینان از بهبودی کامل، از دندان شما هر از چندگاهی عکسبرداری کند.
گاهی اوقات دندانی که تحت درمان قرار گرفته است بهبود نمی‌یابد و یا درد همچنان ادامه دارد. همچنین درد می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد، پس از درمان موفقیت آمیز نيز عود کند. برای جلوگيری از اين اتفاق به مراقبت‌های پیشگیرانه نياز دارید. اما اگر این اتفاق بیفتد، به احتمال زیاد برای تکرار عصب کشی و نجات دندان دوباره به یک متخصص ارجاع داده می‌شوید. دندانی که درمان ریشه مناسب، ترمیم مناسب و رژیم مراقبتی روزانه مناسبی (شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن) روی ان انجام شده است، می‌تواند به اندازه دندان‌های طبیعی دیگر شما دوام داشته باشد.
گوش دادن به صحبت‌های دندانبزشك خود
بنابراین عصب کشی ترسناك نیست و دندانپزشک شما دوست شما است! شاید باور کردن این حرف بعد از همه هیاهوی منفی که در مورد درمان ریشه شنیده‌اید سخت باشد، اما واقعیت دارد! بعد از عمل جراحی، دندانپزشك شما دستورالعمل‌های خاصی برای شما خواهد داشت. ضروری است که این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید تا با بهبودی کامل و موفقیت آمیز، بهترین نتیجه برای شما حاصل شود.
اگر در طول دوره نقاهت خود سوال یا نگرانی داشتید، بلافاصله با دندانپزشک خود تماس بگیرید. او نمی‌خواهد شما نگران چیزی باشید وقتی می‌تواند به راحتی مسئله را حل کند، خواه این مسئله جدی باشد یا نه. درمان ریشه و روند بهبودی برای اکثر بیماران بسیار ساده و راحت است، اما همه شبیه به هم نیستند و روند بهبودی بین بیماران متفاوت خواهد بود.
در صورت مشاهده علائم زیر با دندانپزشک خود تماس بگیرید
- تورم قابل مشاهده در داخل یا خارج از دهان شما
- واکنش آلرژیک به دارو از جمله بثورات پوستی، کهیر یا خارش (حالت تهوع یک واکنش آلرژیک نیست)
- بازگشت علائم اصلی شما
- احساس ناهمواری هنگام گاز گرفتن
- فکر می‌کنید مواد پر کننده موقت دندان شما از بین رفته است (فرسوده شدن یک لایه نازک هنگام انتظار برای پر کردن دائمی غیر معمول نیست اما اگر فکر می‌کنید کاملاً افتاده است، آن را چک کنید)
درمان مجدد
بعد از عمل درمان ريشه، بعضی از دندان‌ها ممکن است مطابق انتظار بهبود نیابند یا ممکن است به عفونت جدیدی مبتلا شوند و منجر به درمان ريشه دیگری شوند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که درمان اولیه تمام عفونت را از بین نبرد. زمانی که عفونت دوباره در ناحیه تحت درمان تجمع می‌یابد؛ یا وقتی دندان شکسته یا شل شود و در معرض عفونت جدید قرار بگیرد احتمالا به عصب کشی دیگری نیاز پیدا خواهید کرد.
برخی از بیماران ممکن است هیچ علامتی از عفونت مجدد نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است هنگام جویدن تورم یا درد را احساس کنند. به منظور درمان دندانی که به درستی بهبود نیافته و یا پس از انجام عمل جراحی ریشه مجدداً آلوده شده است، ممکن است عصب کشی مجدد انجام شود تا اطمینان حاصل شود که دندان به طور کامل از هرگونه عفونت پاک شده و توانایی عملکرد دارد.
درمان مجدد ریشه
درمان مجدد ریشه در تلاش است دندان را از کشیدن نجات دهد. نجات دادن دندان طبیعی اغلب نتایج سالم‌تری را به همراه دارد و بسیاری از دندان‌های تحت درمان مجدد می‌توانند سال‌ها، حتی تا آخر عمر بیمار عملکرد خوبی داشته باشند.
برای بیمارانی که ترجیح می‌دهند تحت درمان مجدد قرار نگیرند، ممکن است جراحی ریشه که یک روش بسیار تهاجمی است، لازم باشد. جراحی ریشه شامل ایجاد یک برش برای دسترسی به نوک ریشه است.
روش درمان مجدد عصب‌كشی
در طی درمان مجدد، دندان آسیب دیده دوباره باز می‌شود تا پزشک به عصب ریشه دسترسی پیدا کند. ممکن است پزشک برای رسیدن به ریشه دندان، به جدا کردن تاج‌ها، ستون‌ها و سایر مواد ترمیمی نیاز داشته باشد. مواد پر کننده اولیه برداشته شده و عصب‌ها کاملاً تمیز می‌شوند. با استفاده از ذره‌بین و نور، منطقه به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد تا عصب‌های اضافی احتمالی یا مناطق غیرمعمول شناسایی شوند.
بعد از تمیز شدن عصب‌ها، دندان دوباره با گوتاپرکا پر می‌شود و کانال‌ها مهر و موم می‌شوند. مواد موقت در دندان قرار می‌گیرد. این روش تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود که منطقه آسیب دیده را بی‌حس می‌کند و هر گونه درد و ناراحتی را تسکین می‌دهد. بیهوشی نیز به بیماران برای آرامش بیشتر کمک می‌کند.
برای ترمیم دندان دائمی، استفاده از تاج یا مواد دیگر، حفظ عملکرد کامل دندان و محافظت از آن در برابر عفونت یا پوسیدگی در آینده، به یک قرار ملاقات با دندانپزشک نیاز است.