آبسه دندان هنگامی رخ میدهد که عصب، که آن را پالپ دندان نیز مینامند، دچار عفونت میشود. عفونت معمولاً در پی عدم درمان پوسیدگی دندان و گسترش باکتری به درون دندان ایجاد میشود. اگر آبسه دندان درمان نشود، ممکن است منجر به عفونت باکتریایی خطرناک و شدیدی در سرتاسر بدن شود. این مشکل در کودکان نیز خطرناک است، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها بطور کامل پیشرفت نکرده است.
آنچه در این مقاله میخوانید
عوامل ایجاد آبسه دندان
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان یکی از عوامل آبسه دندان در کودکان است. هنگامی که پوسیدگی تا اعماق مرکز دندان (پالپ) نفوذ میکند، باکتری میتواند منجر به عفونت بافت پالپ شده و پالپ از بین میرود. سپس این احتمال وجود دارد که عفونت از ریشه دندان به بافتهای حمایت کننده در اطراف دندان منتشر شود و باعث التهاب و تجمع چرک شده و در نتیجه آبسه دندان ایجاد میشود.
عوامل دیگر
بیماری شدید لثه، شکستگی دندان، ساییدگی دندان و غیره نیز ممکن است منجر به ایجاد آبسه در دندان شود. گرچه این عوامل بیشتر در بزرگسالان رخ میدهد.
پیامدها
اگر دندانی که دچار آبسه شده، بلافاصله بطرز مناسبی درمان نشود، عفونت باکتریایی میتواند به بافتهای اطراف مانند استخوان حمایتکننده، لثه و غیره کشیده شود و منجر به پیامدهای شدیدی شود.
عوامل هشداردهنده
نشانههای آبسه شامل :
- دنداندرد که اغلب بطور ناگهانی یا در شب رخ میدهد
- ورم صورت
- تب
- مزه تلخی در دهان
- درد هنگام جویدن غذا
- حساس شدن دندان نسبت به سرما و گرما
- ورم لثه که ممکن است شبیه به جوش به نظر برسد
- ورم غدد گردن
- ورم فک بالا یا پایین
خطر بروز آبسه دندان در چه کسانی بیشتر است؟
کودکانی که بهطور منظم جهت مراقبتهای پیشگیرانه به دندانپزشک مراجعه نمیکنند، بیشتر در معرض خطر آبسه دندان هستند. افرادی دیگری که شرایط زیر را دارند نیز ممکن دچار آبسه دندان شوند:
- کودکانی که مشکلات پزشکی یا رفتاری دارند و نمیتوانند بطور مناسب دندانها را تمیز کنند
- کودکانی که رژیم غذایی خاص مانند رژیمهای با کربوهیدارت بالا دارند
- کودکانی که دچار ضربه به دندان میشوند، مانند ضربه چوب بیسبال به دهان یا برخورد دهان به میز. این افراد باید به دقت تحت بررسی دندان قرار بگیرند، زیرا ممکن است دچار پوسیدگی دندان نباشند، اما ضربه دندان میتواند منجر به آبسه عصب یا پالپ دندان شود.
- افرادای که درمان پالپوتومی انجام دادهاند. حتی با بهترین روشها در پالپوتومی، تنها 80 تا 90 درصد احتمال موفقیت وجود دارد.
درمان آبسه دندان در کودکان
دندانپزشک کودکان جهت درمان آبسه دندان (اگر دندان بلافاصله درمان نمیشود) و/یا ورم صورت، آنتیبیوتیک تجویز میکند. دندان کودک که منشأ عفونت دندان است، کشیده میشود. بر اساس سن کودک، یک نگهدارنده فضا در جای آن قرار داده میشود تا جای خالی دندان را جهت رشد دندان تازه حفظ کند. هنگامی که دندان کشیده میشود حفره باز شده و عفونت خارج میشود، زیرا عفونت آسانترین راه را برای خروج در نظر میگیرد. مصرف کامل آنتیبیوتیک تجویز شده توسط پزشک اهمیت دارد، حتی اگر دندان کشیده شده باشد.
مراقبتهای پس از درمان
دندانپزشک کودکان دستورالعملهایی را جهت چگونگی درمان و مراقبت از کودک پس از درمان ارائه میدهد. درمانهای کاهش درد خانگی، شامل کمپرس سرد که ورم را کاهش میدهد، مصرف غذاهای نرم در زمانی که دهان بیحس است، شستشوی دهان با آب گرم و نمک، خودداری از نوشیدن مایعات با مکیدن از طریق نی، زیرا میتواند لخته خون ایجاد شده در محل دندان را خارج کند، خودداری از مصرف غذاهای ادویهدار و اسیدی، زیرا میتواند به لثه که در حال بهبودی است، آسیب بزند، و مصرف داروی تیلنول و موترین هر از سه ساعت است که کودک را آرام نگه دارد.
درمانهای خانگی
بهترین درمان جهت آبسه دندان مراجعه به دندانپزشک است، اما برای بسیاری از کودکان، نشستن روی صندلی دندانپزشکی خوشایند نیست. اگر کودک تمایل دارد که بدون مراجعه به دندانپزشک از وجود آبسه دندان رهایی یابد، میتوانید از روشهایی زیر، استفاده کنید. در ادامه میتوانید برخی از درمانهای خانگی را که منجر به تسکین درد و ناراحتی ناشی از آبسه دندان میشود، مطالعه کنید.
درمانهای خانگی برای کودکان بدون مشورت با دندانپزشک انجام نشود.
دهان را با آب نمک بشویید
دهان کودک را با آب نمک بشویید تا درد بطور موقت تسکین یابد. این یک روش ساده و در دسترس است. آبکشی دهان با آبنمک، زخمها و سلامت لثه را بطور مؤثر بهبود میبخشد.
یک دوم قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان آب گرم بریزید. دهان کودک را با این محلول نمکی آبکشی کنید و به مدت دو دقیقه آن را غرغره کنید. اینکار را سه بار در روز تکرار کنید.
آبکشی دهان با جوش شیرین
یک درمان بسیار خوب دیگر جهت آبسه دندان، بکارگیری مادهای است که در آشپزخانه وجود دارد، و آن جوش شیرین است. جوش شیرین بطور مؤثر پلاک دندان را از بین میبرد و از ایجاد پلاک جلوگیری میکند. جوش شیرین نیز مانند آب نمک، از مخلوطی از آب و جوششیرین تهیه میشود و دهان را به مدت 5 دقیقه و دو بار در روز با آن آبکشی کنید.
روغن عصاره پونه کوهی
روغن عصاره پونه کوهی دارای خواص آنتی اکسیدان و ضدباکتری است که میتواند درد ناشی از آبسه دندان را بدون مراجعه به دندانپزشک کاهش دهد. بهترین راه جهت استفاده از روغن عصاره پونه کوهی، ترکیب آن با روغن حامل است، در غیر اینصورت، میتواند به لثه صدمه بزند. روغن عصاره پونه کوهی را با روغن حامل ترکیب کرده و این مخلوط را با استفاده از گوش پاک کن روی نواحی عفونی قرار دهید. اجازه دهید که این ترکیب به مدت ده دقیقه روی محل باقی بماند و سپس آن را با آب دهان تخلیه کنید.
استفاده از یخ، راهی برای نجات
کمپرس سرد میتواند به تسکین درد و التهاب ناشی از عفونت دندان کمک کند. از یک کیسه یخ استفاده کنید و چند تکه یخ را درون آن بریزید و درون یک حوله بپیچید. به مدت 15 دقیقه آن را روی ناحیه متورم قرار داده و سپس بردارید. میتوانید این روش درمانی را چندین بار در روز تکرار کنید.
سیر
سیر یک کشنده باکتری قوی است و میتواند به تسکین درد کمک کند. یک حبه سیر را له کنید و به حالت خمیری در آورده و آن را در نواحی دردناک بمالید.
اگر آبسه دندان بلافاصله درمان نشود، میتواند به دیگر نواحی دهان و همچنین چشمها و صورت نیز گسترش یابد. هنگامی که کودک دچار آبسه دندان میشود، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
چگونه از آبسه دندان جلوگیری کنیم؟
اگرچه برخی از کودکان بیشتر در معرض آبسه دندان هستند، اما این مشکل، زمینه را برای پوسیدگی دندان فراهم میکند، که بطور مداوم در کودکان در سراسر کشور رخ میدهد.
هر روشی که از کودک در مقابل پوسیدگی دندان محافظت میکند، در برابر آبسه نیز مؤثر است. والدین علاوه بر تأکید به کودکان جهت نوشیدن آب فلوراید، مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید و استفاده از نخ دندان دو بار در روز، کارهای زیر را نیز میتوانند انجام دهند:
محدود کردن مصرف شیرینی بین وعدههای غذایی
شکر، نشاسته موجود در نان سفید و بیسکوییتها ( اغلب تنقلات مورد مصرف کودکان) زمینه مناسبی جهت باکتریها فراهم میکند که منجر به پوسیدگی دندان میشود. واقعیت این است که اگر بیش از سه بار در روز شکر مصرف میکنید، این احتمال وجود دارد که بیشتر مستعد پوسیدگی دندان باشید. غذاهای فرآوری شده مانند آب گازدار و آبنبات، مضر هستند. مصرف دسر با وعده غذایی بهتر از مصرف آبنبات در طول روز است، زیرا هنگامی که کودک همراه با غذا نوشیدنی مصرف میکند، باعث تمیز شدن شکر از روی دندان میشود.
کودکان را نزد دندانپزشک کودک ببرید
گاهی اوقات دندانپزشکان عمومی مهارت، صبر یا زمان کافی جهت انجام کارهایی را که دندانپزشک کودک انجام میدهد، ندارند. دندانپزشکان کودک دوره آموزشی ویژهای میگذرانند که به آنها کمک میکند، با کودکانی که تمایل به انجام درمانهای دندانپزشکی ندارند، یا مشکلات پزشکی پیچیده دارند، رفتار مناسبی داشته باشند.
هرگز درمان را به تعویق نیندازید
برخی از دندانپزشکان پوسیدگیهای کوچک دندان کودک را ترمیم نمیکنند، اما والدین باید هر نوع پوسیدگی را درمان کنند؛ زیرا این مشکل بطور خودبخود درمان نمیشود.
در مورد داروهای جدیدی که بر بهداشت دهان کودک اثر میگذارد، از پزشک سؤال کنید
برخی از داروها، تولید بزاق را کاهش میدهد، دندان را بیشتر مستعد پوسیدگی میکند. بزاق به از بین رفتن اسید ناشی از قندها و کربوهیدراتها کمک کرده و سلامت دهان را حفظ میکند.
مراقبتهای پیشگیرانه دندان، فقط مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و دو بار در سال مراجعه به دندانپزشک جهت چکاب نیست. هنگامی که کودک دچار آسیب یا یک درمان ناموفق دندانی میشود، پوسیدگی میتواند به سرعت ایجاد شده و واکنش شدیدی ایجاد کند. اما دندانپزشک کودکان سعی میکند که آموزش را بهبود ببخشد و به مراقبت دندان دسترسی داشته باشید.
اما هیچ کس نمیتواند سریعتر از والدین، مشکلات جدی دندان کودک را شناسایی کند. فقط باید بدانید که به دنبال چه نشانههایی باشید.
منبع : daniel