دوراهی انتخاب بین طرح درمان‌های متضاد پیشنهادی

به گزارش دندانه  : سؤال: بیماری را به یک جراح فک و صورت معتمد برای مشاوره گرفتن درباره پتانسیل جراحی ایمپلنت ارجاع داده بودم؛ اما زمانی که بازگشت، نظر دومی را از یک جراح فک و صورت دیگر شنیده بود. یکی از جراحان پیشنهاد کرده بود قبل از جراحی ایمپلنت، استخوان فک بیمار پیوند زده شود و جراح دیگر، چنین پیشنهادی نداده و هزینه تمام‌شده‌ای را به بیمار پیشنهاد داده بود که از هزینه جراح اول کمتر بود. من متوجه هستم که دندانپزشکان ممکن است درباره زمان مناسب پیوند استخوان فک نظرات متفاوتی داشته باشند و تصورم بر این است که جراح اول بر این اعتقاد است که جراحی ایمپلنت با پیوند استخوان موفقیت‌آمیزتر خواهد بود. گذشته از طرح درمانی که به بیمار پیشنهاد می‌کنم، نگرانی من از این بابت است که به تشخیص حرفه‌ای یکی از این دو جراح توهین کنم. البته متوجه هستم که تصمیم نهایی بر عهده‌ی بیمار است؛ اما او هم نظر مرا می‌خواهد. با توجه به اینکه من متخصص پیوند استخوان نیستم، مسئولیت اخلاقی من در قبال بیمار چیست؟

پاسخ: اول باید گفت کار درستی انجام داده‌اید که بیمار را در حوزه‌ای که تخصص شما نیست به متخصص ارجاع داده‌اید. بخش «مشاوره و ارجاع» کد ADA به دندانپزشکان گوشزد می‌کند که هر جا ممکن است و رفاه بیمار ایجاب می‌کند، از افرادی که دانش، مهارت یا تخصص ویژه‌ای دارند مشورت بخواهند.

همچنین بخشی از کد ADA که به «خودمختاری بیمار» مربوط است می‌گوید: «دندانپزشک وظیفه دارد به حقوق بیمار در زمینه حریم خصوصی و تصمیم‌گیری برای خود احترام بگذارد.» بیمار شما باید تمام عوامل را سبک، سنگین کند و تصمیم بگیرد کدام درمان برای او بهتر است.

بنا بر اصل خیرخواهی (کار خوب انجام دادن) و صداقت «تعامل بر اساس راستگویی» شما به‌عنوان دندانپزشک عمومی بیمار، مسئولیت اخلاقی دارید که در جهت ارتقاء رفاه بیمار کار کنید. شما از نظر اخلاقی ملزم هستید آنچه به نفع بیمار است را با نهایت صداقت برای او انجام دهید. شما گفتید فاقد تخصص لازم برای تشخیص بهترین گزینه برای بیمار هستید؛ پس با او صادق باشید و بگویید نمی‌دانید کدام طرح درمان برای او بهترین گزینه به شمار می‌رود. در صحبت با بیمار، شما باید به این توصیه‌ی کد ADA که می‌گوید: «نظرات ما باید صادقانه، آگاهانه و موجه باشند.» و این موضوع که تفاوت نظرات در مورد طرح درمان بهتر نباید به‌گونه‌ای بیان شود که که دلالت بر اشتباه بودن یکی از آن‌ها داشته باشد، توجه داشته باشید.

بخش دیگری از نظر مشورتی کد ADA می‌گوید: «مشورت با درمانگر می‌تواند راه مناسبی برای اطمینان دادن به بیمار در مورد دلایل تفاوت نظرات درباره درمان باشد.» شما باید گفتگو با هر دو جراح فک و صورت که بیمار را به آنان ارجاع داده‌اید، برای روشن شدن پایه و اساس طرح درمانی که هر یک از آن‌ها پیشنهاد داده است مدنظر داشته باشید. راه جایگزین دیگر، ارجاع دادن بیمار به جراح فک و صورت سوم یا یک متخصص دیگر که جراحی ایمپلنت انجام می‌دهد است تا بتوانید در مورد پیوند استخوان یک نقطه‌نظر دیگر را هم بشنوید.

پس از آن، با در دست داشتن اطلاعات بیشتر، احساس راحتی بیشتری برای کمک به بیمار در انتخاب بهترین گزینه با توجه به نیازها، خواسته‌ها و توانمندی‌های او خواهید داشت. در این مورد خاص، خوب است به بیمار بگویید که هزینه‌ی تمام شده، به تنهایی نباید دلیل انتخاب یک طرح درمان باشد؛ بلکه تصمیم نهایی باید بر مبنای راه رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب باشد. این نتیجه درنهایت به نفع بیمار خواهد بود چرا که در طولانی‌مدت سبب کاهش هزینه‌های او هم می‌شود.

متخصصان صادق، معتبر و متعهد هم می‌توانند فلسفه‌های متفاوتی برای طرح درمان داشته باشند و درمان ایدئال را برای کیس‌های ویژه متفاوت بدانند. این به این معنا نیست که تعدادی از این متخصصان درست و تعدادی دیگر غلط فکر می‌کنند. اختلاف‌نظرهای موجه بین متخصصان دارای صلاحیت درباره یک درمان خاص غیرعادی نیست. تا زمانی که یک متخصص بر اساس منافع بیمار تصمیم می‌گیرد و با بیمار به‌گونه‌ای صادقانه ارتباط برقرار می‌کند، به طوری که بیمار می‌تواند در تصمیم‌گیری برای خود مشارکت کند و تصمیمات آگاهانه بگیرد، به مسئولیت‌های اخلاقی خود عمل کرده است.

*«گاهِ اخلاق» توسط اعضاء شورای اخلاق، امور قضایی و آئین‌نامه انجمن دندان‌پزشکی آمریکا با همکاری ژورنال این انجمن تهیه شده است.