مشکلات و مشغله انسان‌ها با دندان و پوسیدگی مربوط به قرن حاضر نیست، حتی این مشکلات مربوط به انسان‌ها نیست. ظاهرا مشکلات دهان و دندان عمری به درازای عمر بشر دارد.
با هم مروری خواهیم داشت با چند روایت کوتاه اما خواندنی تاریخی با سوژه دندان و دندانپزشکی:
– در قرون وسطی فکر می‌کردند با بوسیدن میمون می‌شود درد دندان را از بین برد.
– وقتی دندان یک دایناسور می‌شکست یا کنده می‌شد، دندان جدیدی در می‌آورد.
– بشر از اولین روزهای تاریخ در تلاش برای پر کردن حفره‌های ناشی از خرابی دندان بوده. در اولین نمونه‌ها، دندان را با خرده‌های سنگ یا سقز پر می‌کردند. بعد‌ها دانش انسان پیشرفت کرد، تا جایی که مومیایی‌های مصری با دندان پر شده نیز پیدا شده است.
– تحقیقی که مجله معتبر «تایم» انجام داده، نشان می‌دهد ۵۹ درصد از مردم آمریکا حاضرند روی صندلی دندانپزشکی بنشینند، ولی کنار آدمی که مشغول حرف زدن با موبایل خود است، نباشند.
– ویلیام اف سمپل، دندانپزشک اهل اوهایو در آمریکا، در سال ۱۸۶۹ اختراع آدامس را به نام خود ثبت کرد.
– لوسی بیمن ۳۳ ساله در سال ۱۸۶۶ میلادی از دانشگاه جراحی دندان در اوهایو فارغ التحصیل شد تا اولین زن در دنیا باشد که مدرک دندانپزشکی می‌گیرد.
– آمریکایی‌ها از سال ۱۸۸۵ میلادی تولید انبوه مسواک را شروع کردند. اولین مسواک با برس نایلونی و دسته پلاستیکی نیز در سال ۱۹۳۸ ساخته شد. اما اولین مسواک برقی در سال ۱۹۳۹ به نمایش گذاشته شد.
– اولین مسواک برس‌دار دنیا در ۱۴۹۸ میلادی در چین ساخته شد. از موی گربه، اسب، گاو و خوک برای ساختن برس آن استفاده می‌شد.
– برای اخم کردن به ۴۳ عضله نیاز است اما برای لبخند زدن تنها ۱۷ عضله به کار می‌افتد.
– فقط یک لبخند خوب و دلنشین به تنهایی می‌تواند ۶۱ درصد افراد را جذب خود کند.
– خمیردندان‌های امروزی اولین بار در قرن نوزدهم میلادی (۱۸۰۰) ساخته شد. حالا فقط در آمریکا سالانه بیش از ۵۳ میلیون لیتر خمیردندان فروخته می‌شود.
– ۴۸ درصد از نوجوان‌ها به خاطر مدل دندان‌هایشان موقع لبخند زدن، اسم خود را از روی عکس‌های «تگ شده» در فیسبوک برمی‌دارند.
– خمیردندان‌ها با رنگ آبی از خمیردندان‌های قرمز محبوب‌تر هستند.
– تعداد باکتری‌های موجود در دهان انسان از تعداد انسان‌های موجود روی زمین بیشتر است.
– رمی‌ها در آغاز قرن سوم میلادی برای مسواک زدن از ترکیب استخوان، پوست تخم مرغ، پوست صدف و عسل استفاده می‌کردند تا دندان‌هایشان را تمیز کنند.
– دهان حلزون به اندازه سر گرد یک میخ است اما در آن بیش از ۲۵ هزار دندان وجود دارد.
– یک زندانی در وست ویرجینیا در آمریکا در سال ۱۹۹۴ نخ دندان را به هم بافت، از آن طناب درست کرد، آن را از دیوار آویخت و از زندان فرار کرد.
– آسیب‌های ناشی از ورزش باعث می‌شود سالانه به طور متوسط ۵ میلیون دندان کشیده شود.
– چهار دندان مصنوعی جرج واشینگتن، اولین رییس‌جمهور آمریکا، با ترکیبی از طلا، عاج و سرب به علاوه مخلوط دندانهای انسان، میمون و اسب آبی ساخته شده بود.
– اولین دندانپزشک شناخته شده در تاریخ «هسی رن» است که ۳ هزار سال پیش از میلاد مسیح در مصر زندگی می‌کرد و به «دکتر دندان» مشهور بود.
– باارزش‌ترین دندان دنیا متعلق به اسحاق نیوتن است. در سال ۱۸۱۶ یکی از دندانهای او در لندن به قیمت ۳ هزار و ۶۳۳ دلار فروخته شد که به پول امروز ۳۵ هزار و ۷۰۰ دلار می‌شود. این دندان روی یک انگشتر جاسازی شده بود.
– در قرن نوزدهم میلادی، کسانی که در انگلیس دندان مصنوعی داشتند، موقع برگزاری مراسم یا مهمانی، در اتاق خودشان غذا می‌خوردند و سپس سر میز غذا به دیگران می‌پیوستند. این سنت عصر ویکتوریایی باعث می‌شد موقع غذا خوردن یکدفعه دندانشان درنیاید و آبرویشان نرود.
– در گذشته‌ای نه چندان دور در بریتانیا، دندان مصنوعی از کادوهای رایجی بود که به عروس و داماد می‌دادند. آن زمان، خیلی‌ها در سنین پایین تمام دندان‌هایشان را به علت پوسیدگی می‌کشیدند.
– دلفین‌ها از دندانهای خود برای گرفتن شکار و نه جویدن آن استفاده می‌کنند، چون فک آن‌ها عضله ندارد.
– زرافه‌ها دندان بالایی ندارند. آن‌ها فقط ردیف دندانهای پایینی را دارند.
– یک انسان معمولی در طول عمرش حدود ۲۴ هزار لیتر بزاق تولید می‌کند که برای پر کردن دو استخر آب کافی است.
– صد سال پیش نصف آدم‌های بزرگسال در آمریکا و کانادا بدون دندان بودند.
– شرکت «کالگیت» در سال ۱۸۷۳ خمیردندان معطر را در ظرف شیشه‌ای عرضه کرد.
– اولین مدرسه دندانپزشکی دنیا در سال ۱۸۴۰ میلادی در بالتیمور آمریکا افتتاح شد.
– در سال ۱۸۵۹، بیست و شش دندانپزشک در کنار آبشار نیاگارا با هم ملاقات کردند و انجمن دندانپزشکی آمریکا را تاسیس کردند تا با هم به تبادل اطلاعات بپردازند.
– در ورمونت آمریکا، زنان حق ندارند بدون اجازه کتبی شوهرشان دندان مصنوعی داشته باشند.
– در دوران باستان دستورهای عجیبی برای رفع دندان درد وجود داشت. برای نمونه، کرم خاکی را در روغن می‌پختند و چند قطره از آن روغن را در گوش می‌ریختند تا درد کم شود. برای سفت شدن دندان لق نیز قورباغه به فک می‌بستند.
– یک گیاه مکزیکی به نام «لیپا دولسیس» هزار بار از شکری که ما مصرف می‌کنیم، شیرین‌تر است و باعث پوسیدگی دندان هم نمی‌شود. ممکن است در آینده از این گیاه به عنوان منبع شیرین کننده‌های کم کالری استفاده شود.
– در مصر باستان دندان درد بیشتر سراغ آدم‌های پولدار می‌رفت، چون آن‌ها توانایی خرید خوراکی‌های شیرین مثل عسل را داشتند، در حالی که کارگر‌ها پیاز می‌خوردند.
– اولین آثار ثبت شده درباره پوسیدگی دندان به دوران سومری‌ها برمی‌گردد که از آن با عنوان «کرم دندان» یاد کرده‌اند.
– سیم ارتودنسی را «ادوارد انجل» در ۱۹۱۵ اختراع کرد. این سیم‌ها تا سال ۱۹۷۰ میلادی تقریبا ظاهر اولیه خود را حفظ کرده بودند.
– در ژاپن قرون وسطی دندانهای سفید زشت شمرده می‌شدند. زن‌ها از جوهر یا چیزهای دیگر استفاده می‌کردند تا دندان‌هایشان را سیاه کنند که به نظر آن‌ها جذاب‌تر بود.
– بیشتر آمریکایی‌ها تا قبل از جنگ دوم جهانی عادت نداشتند روزی دوبار مسواک بزنند. در جریان جنگ، ارتش به سرباز‌ها دستور داد تا دندان‌هایشان را دو بار در روز مسواک بزنند و آن‌ها نیز این عادت را به خانه بردند.
– قدیمی‌ترین دستور ساخت خمیردندان به مصر و ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. فرمول ساخت این خمیردندان شامل نعناء، نمک، دانه‌های فلفل و گل زنبق خشک شده بود.
