درمان خانگی دندان درد برای کودکان و بزرگسالان

تعداد اندکی از افراد آن‌قدر خوش‌شانس بوده‌اند که در برهه‌ای از زندگی خود دندان‌درد را تجربه نکرده باشد. به همین خاطر بیشتر افراد خوب درک می‌کنند که دندان‌درد تا چه حد طاقت‌فرساست. تسکین سریع درد چیزی است که هر فردی که از دندان‌درد رنج می‌برد به دنبال آن است.

لازم است که به دنبال شروع دندان‌درد در جستجوی درمان‌های دندانپزشکی باشید. با این‌ حال برخی از روش‌های درمانی خانگی تا زمان در دسترس قرار گرفتن درمان‌های حرفه‌ای می‌توانند درد دندان را تسکین دهند.

علت اینکه در حال تجربه دندان‌درد هستم چیست؟

خُب، چه چیزی می‌تواند باعث دندان‌درد شود؟ علت ریشه‌ای دندان‌درد درصورتی‌که بدون درمان رها شود ممکن است جدی‌تر و شدیدتر شود. در اینجا برخی از شرایطی که ممکن است مسبب بروز این عارضه باشند ذکر شده است:

• پوسیدگی یا حفره‌های دندان شامل علائمی نظیر احساس درد شدید در هنگام خوردن یا نوشیدن خیلی گرم یا خیلی سرد می‌باشد. دندانپزشکتان می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین درمان برای رفع پوسیدگی دندان را پیدا کنید.
• فرسایش مینای دندان ممکن است عامل حساسیت دندان و دندان‌دردتان باشد. نازک بودن مینای دندان به معنای محافظت کمتر از دندان و حساسیت بیشتر مخصوصاً در هنگام مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های سرد و گرم می‌باشد. یک مسواک نرم و خمیردندان ضد حساسیت می‌تواند به تسکین کمی از ناراحتی کمک کند.
• بروکسیسم یا دندان‌قروچه، ساییدگی و به هم فشردن دندان‌ها معمولاً در طول شب می‌باشد. فشار دائم بر روی دندان و فک اغلب منجر به دندان‌درد، سردرد و درد فک می‌گردد. برای درمان بروکسیسم ممکن است نیاز به گارد دهان داشته باشید.
• پریودنتیت نوعی عفونت لثه می‌باشد که شاخصه آن التهابی است که می‌تواند به بافت نرم و استخوانی که از دندانتان محافظت می‌کند، آسیب برساند. تشخیص و پیشگیری به‌موقع برای جلوگیری از عوارض جدی پریودنتیت بسیار حائز اهمیت است.
• اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ, TMD) که در اثر آسیب یا ضربه به فک ایجاد می‌شود منجر به بروز درد در مفصل فک و همچنین عضلاتی که حرکت فک را کنترل می‌کنند، می‌شود. اگر آسیب‌دیدگی در کار نباشد، علت دقیق TMJ یا TMD را همیشه نمی‌توان دانست.

• التهاب بافت پالپ دندان یا پالپیت عفونتی است که اغلب توسط باکتری‌هایی بروز می‌یابد که ممکن است در اثر ایجاد حفره‌های عمیق، بروز تروما در ناحیه و یا ترمیم‌های گذشته دندان به وجود آیند. این درد از درون دندان یعنی جایی که رگ‌های خونی، اعصاب و بافت همبند وجود دارد نشأت می‌گیرد.

• فشار سینوس یکی از علت‌های کمتر شایع بروز دندان‌درد است و با احتقان بینی و حساس شدن اطراف سینوس‌ها نسبت به لمس همراه است. درد دندان ناشی از سینوزیت معمولاً فقط در دندان‌های بالایی وجود دارد.

• دندان‌های آسیای متأثر از قبیل دندان‌های عقل که کشیده نشده‌اند، ممکن است منجر به بروز دردی در ناحیه فک شوند که به دندان‌های آسیای اطراف و پایین گردن منتشر گردد. دندانپزشکتان می‌تواند بهترین برنامه اقداماتی را جهت مقابله با این نوع درد به شما ارائه دهد.

دیگر عوامل

دیگر علل بروز دندان‌درد عبارتند از:

• گیر کردن غذا در بین دندان‌ها درصورتی‌که میان دندان‌ها فاصله زیادی وجود داشته باشد (فضای بین دو دندان مجاور)
• آبسه پری‌آپیکال (چرک نوک ریشه دندان) یا آبسه در لثه
• ضرب‌دیدگی دندان که ممکن است در اثر آسیب‌دیدگی خارجی یا دندان‌قروچه غیرارادی ایجاد شده باشد
• شکستگی دندان یا ریشه دندان
• دو نیم شدن تدریجی دندان
• دردی که ناشی از رویش دندان‌های شیری یا دائمی باشد
• دردی که ناشی از رویش دندان آسیای سوم به دلیل وجود محدودیت در فضای قوس دندان
• دندان‌درد ارجاعی ناشی از عفونت سینوس یا ایسکمی قلبی
• شکستگی پرکردگی دندان که ساختار داخلی دندان را در معرض آسیب‌دیدگی قرار می‌دهد

کدام روش‌های درمان خانگی می‌توانند دندان‌درد را تسکین دهند؟

مهم است که در هنگام تجربه دندان‌درد شدید نزد یک دندانپزشک وقت ملاقات تعیین کنید. این امر نشانه وجود حفره دندانی یا مسئله دیگری است که نیاز به رسیدگی دارد. تا زمان رسیدن وقت ملاقات، جهت تسکین سریع دندان‌درد که به آن نیاز دارید، یک چند مورد از روش‌های درمانی زیر را امتحان نمایید.

محلول‌های گرم سالین

شستشوی دو تا سه بار در روز دهان با محلول گرم سالین یک روش خانگی مؤثر برای رفع درد دندان می‌باشد. برای شستشوی کامل دهان بایستی از یک قاشق چایخوری نمک که در یک فنجان آب گرم حل شده استفاده کرد.

توصیه می‌شود که محلول سالین گرم را در حین غرغره کردن حدود ۲ دقیقه درون دهان نگه دارید تا مزایای شستشوی دهان را به حداکثر برسانید.

توصیه می‌گردد پس از غرغره کردن، محلول سالین را از دهان بیرون بریزید. اما این روش درمانی برای کودکان که تمایل به قورت دادن آب‌نمک دارند پیشنهاد نمی‌شود؛ چرا که ممکن است بر روی بدن آنها تأثیر سوء داشته باشد.

بهداشت دهان را در وضعیت خوب حفظ کنید

محیط سالم دهان میزان pH دهان را تعدیل می‌کند که این امر در نتیجه تشکیل پلاک‌های باکتریایی را که عامل بروز دندان‌درد است را به حداقل می‌رساند. آرام مسواک زدن (ترجیحاً با مسواک نرم) و نخ دندان کشیدن منظم برای ازبین‌بردن ذرات غذا از بین دندان‌ها مفید است.

از مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها اجتناب کنید

از مصرف غذاهای سفت پرهیز کنید زیرا این‌گونه غذاها نیازمند جویدن زیادی هستند که این امر می‌تواند مشکل فعلی دندان را پیچیده و درد را بدتر کند. همچنین به بیماران توصیه می‌شود از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم که ممکن است درد دندان را تحریک کنند، خودداری کنند.

در پایان در هنگام دندان‌درد از سیگارکشیدن اجتناب نمایید چرا که ممکن است که میزان درد را تشدید کند.

مصرف سیر را امتحان کنید

سیر یک روش خانگی رایج برای رفع دندان‌درد است. هنگامی که سیر خرد شده بر روی دندان دردسرساز قرار داده شود فوراً درد را متوقف می‌کند. دلیل اینکه سیر می‌تواند چنین کاری را انجام دهد این است که حاوی ماده‌ای به نام آلیسین است که هنگام خرد شدن سیر آزاد می‌شود. آلیسین به عنوان یک مبارزه کننده با بیماری شناخته شده است که اکثر افراد باور دارند مسئول تسکین درد است.

اعمال طب فشاری

طب فشاری می‌تواند به توقف دندان‌دردهای کلافه‌کننده کمک کند. از انگشت شست خود برای فشار دادن روی دست مقابل استفاده کنید. برآمدگی پشت دست را بر روی قاعده انگشت شست یعنی در نقطه‌ای که انگشت اشاره به انگشت شست تلاقی پیدا می‌کند، قرار دهید. به مدت ۳ دقیقه بر روی این ناحیه فشار وارد کنید تا اندورفین شروع به ترشح کند. این روش درمانی برای بیشتر افراد مؤثر می‌باشد؛ با این‌ وجود اعمال طب فشاری برای خانم‌های باردار ممنوع است.

کمی روغن میخک استفاده نمایید

میخک ذاتاً اعصاب را بی حس می‌کند پس تعجبی ندارد که روغن میخک یکی از اولین روش‌های درمانی باشد که برای درمان دندان‌درد استفاده می‌گردد. برای طعم زننده و ناخوشایند میخک آماده باشید؛ هرچند که چنین تسکین‌دهنده مؤثری ارزش تحمل چند ثانیه سختی را دارد. روغن میخک را از داروخانه محلی خریداری کرده و آن را در دسترستان بگذارید تا در آینده از آن به عنوان یک راهکار فوری استفاده نمایید. برای مصرف روغن میخک، یک تکه پنبه را به روغن آغشته کنید و آن را درون دهانتان بر روی دندان قرار دهید. ازآنجاکه در صورت برخورد مستقیم روغن با عصب، ممکن است درد تشدید شود، همیشه هنگام به‌کاربردن این روشِ درمانی از پنبه استفاده کنید.

داروی مسکن بدون نیاز به نسخه خریداری کنید

افراد بزرگسال جهت تسکین دندان‌درد خود می‌توانند از بین داروهای مختلف مسکن بدون نیاز به نسخه، دارویی را انتخاب کنند. ایبوپروفن و استامینوفن دو مورد از رایج‌ترین داروهای مسکن هستند. برخی از داروهای مسکنِ بدون نیاز به نسخه به طور اختصاصی برای دندان‌درد طراحی شده‌اند و ممکن است نسبت به محصولات سنتی باعث تسکین بهتری شوند. از قرار دادن آسپرین بر روی دندان یا لثه اجتناب کنید. درحالی‌که این روش یک روش درمان قدیمی برای دندان‌درد است اما در حقیقت می‌تواند به درون دهانتان آسیب بزند. ماده اسیدی موجود در آسپرین مشابه اسید معده عمل می‌کند و اصولاً دردها و ناراحتی یکسانی را ایجاد می‌کند با این تفاوت که آسپرین تنها در حفره‌های دهانی ایجاد ناراحتی می‌کند.

داروی بی‌حسی بدون نسخه بخرید

ژل‌های تسکین‌دهنده باعث تسکین نسبتاً فوری دندان‌دردهای خفیف تا متوسط می‌گردند. محصولی را انتخاب کنید که حاوی بنزوکایین باشد؛ چرا که این ماده عامل بی‌حسی موقت دندان می‌شود. این محصولات برای تسکین موقتی طراحی شده‌اند و مصرف آنها در روز به تعداد دفعات معدود مجاز است. مهم است که جهت مشخص شدن علت درد و دریافت یک راهکار درمانی درازمدت برای تعیین نوبت با دندانپزشک تماس بگیرید.

دهان‌شویه هیدروژن پراکسید را امتحان کنید

هیدروژن پراکسید یکی دیگر از گزینه‌های عالی است. این دهان‌شویه باکتری‌های موجود در دهان را از بین می‌برد و در نتیجه بخشی از ناراحتی دندان را کاهش می‌دهد. فقط محلول هیدروژن پروکسید را به مدت چند ثانیه درون دهانتان غرغره کنید و آن را به بیرون بریزید. سپس دهان را با آب بشویید. علائم عفونت دهان و دندان را نادیده نگیرید و به‌محض امکان نزد یک دندان‌پزشک وقت ملاقات بگیرید.

از ادویه مُر استفاده نمایید

مُر یک قابض است که باکتری‌ها و عفونت را از دهان می‌زداید. این ادویه در بیشتر بازهای بین‌المللی مواد غذایی و مغازه‌هایی که خوراکی‌های سالم و طبیعی می‌فروشند موجود می‌باشد. یک قاشق چایخوری پودر مُر را با دو فنجان آب گرم مخلوط کنید با استفاده از این محلول دهانتان را شستشو دهید. برای کسب بهترین نتیجه، این محلول را ۶ بار در روز استفاده کنید.

پیچیدن کمی یخ در لای حوله و اعمال آن 

در صورت تسکین نیافتن دندان‌درد، ممکن است که یخ به دادتان برسد. چند مکعب یخ را لای یک حوله کوچک بگذارید (هر چه مکعب‌ها کوچک‌تر باشد، بهتر است). روی مکعب‌های یخ را با حوله بپوشانید و آن را بر روی گونه در ناحیه دندان‌درد قرار دهید. یخ را به مدت ۱۵- ۲۰ دقیقه بر روی گونه بگذارید

کمپرس سرد استفاده کنید

قرار دادن کمپرس سرد بر روی گونه در ناحیه‌ی دچار دندان‌درد، یکی دیگر از روش‌های درمانی است که مقداری از تورمی را که اغلب با دندان‌درد همراه است را کاهش می‌دهد و کمی از درد را تسکین می‌دهد. می‌توانید کمپرس سرد را با قیمت اندکی از داروخانه‌ها خریداری کنید.

مقداری نعناع فلفلی مصرف نمایید

نعناع فلفلی یک ماده آنتی‌باکتریال عالی است. این گیاه با صدها باکتری مختلفی که در دهان وجود دارند، مبارزه می‌کند. برخی از افراد جهت رفع مشکلات دندانی خود از روغن یا عصاره نعناع فلفلی استفاده می‌کنند. این در حالی است که برخی دیگر از افراد مصرف یک چای خوب و خوش مزه و یا دیگر محصولات تهیه شده از این گیاه را ترجیح می‌دهند. مهم نیست که برای رفع دندان‌درد کدام یک از این روش‌های درمانی را ترجیح می‌دهید؛ این گیاه را فقط در حد اعتدال مصرف نمایید.

علف گندم را فراموش نکنید 

علف گندم، یک ماده پاکساز طبیعی شگفت‌انگیز است و خواص درمانی فراوانی دارد. استفاده از روغن علف گندم به عنوان یک روش خانگی درمان دندان‌درد، تسکین سریع و مؤثری را به شما ارائه می‌دهد و ممکن است وضعیت کلی سلامتی دهانتان را بهبود دهد. روغن را قبل از بیرون ریختن، درون دهانتان غرغره کنید یا اگر مایلید آب علف گندم را بنوشید.

درمان حرفه‌ای دندان‌درد

بسیاری از روش‌های خانگی درمان دندان‌درد فوق‌العاده هستند. این به شما برمی گردد که می‌خواهید کدام یک از موارد ذکر شده در بالا را به کار ببرید. هر فردی به شکل متفاوتی نسبت به هر روش درمانی واکنش نشان می‌دهد؛ اما خیالتان راحت باشد که برای رفع دندان‌درد، درمانی که تا زمان مراجعه به دندانپزشک بتواند به شما در تسکین این دردها کمک کند، وجود دارد. دندانپزشکان حرفه‌ای دندان‌درد و دیگر نیازهایی که برای سلامت دهان دارید را رفع می‌کنند.