روش صحیح مسواک زدن یکی از نکات مهم در رعایت بهداشت دهان و دندان است. داشتن اطلاعات دقیق در خصوص نحوه و روش صحیح مسواک زدن تا حد زیادی را از مواجهه با پوسیدگی دندان و آسیب‌های وارده بر دندان و لثه جلوگیری می‌کند. نحوه صحیح مسواک زدن برای کودکان تا ارائه یک روش صحیح مسواک زدن دندان ارتودنسی شده همه در سلامت دندان‌ها از کودکی تا سنین بزرگسالی تاثیر بسزایی دارد.
بسیاری از مجلات پزشکی با به نمایش گذاشتن عکس روش صحیح مسواک زدن و همین طور به نمایش گذاشتن فیلم روش صحیح مسواک زدن دندان درصدد پر اهمیت نشان دادن این روش برای داشتن دندان‌های درخشان و سالم هستند. مسواک زدن در دسترس ترین و آسان ترین روش برای نگهداری صحیح دندان‌ها است.
باید در نظر داشت که افرادی که دارای ارتودنسی هستند نیز، باید از مسواک مخصوص ارتودنسی که مزایا و ویژگی های خاص خود را دارد استفاده کنند، از آنجایی که تجهیزات دندانپزشکی دائمی، مراقبت‌های بهداشت دهان و دندان را دشوارتر می‌کنند، مسواک مخصوص ارتودنسی به بیماران کمک می‌کند که دندان‌ها و لثه‌های خود را حین درمان ارتودنسی به درستی مراقبت کنند. یک متخصص ارتودنسی می‌تواند مسواک مخصوص ارتودنسی را پس از جایگذاری تجهیزات ارتودنسی پیشنهاد کند و همچنین بیماران می‌توانند از بین گزینه‌های مختلف یکی از آنها را پس از بررسی انتخاب کنند.
رعایت نکات بهداشتی و دقت در نحوه مسواک زدن یک راهکار مناسب برای جلوگیری از انواع پوسیدگی و جرم دندان است. به عبارتی ساده تر روش صحیح مسواک زدن همان پیشگیری قبل از درمان در خصوص دندان‌ها می‌باشد.
فهرست عناوین
روش صحیح مسواک زدن
بنا به تحقیقات انجام شده در این زمینه روش صحیح مسواک زدن از انتخاب زمان‌ها و دفعات مناسب برای مسواک شروع می‌شود. بر طبق نظرات دانشمندان در این خصوص حداقل دو بار در روز باید عمل مسواک زدن انجام شود. این بدین معناست بیشتر از دوبار یعنی سه بار در روز نیز می‌تواند نتایج مطلوبی را روی دندان‌ها داشته باشد.
اما نکته‌ی مهمی که در این مورد بسیار حائز اهمیت است توجه به روش صحیح مسواک زدن است. عدم رعایت نکات اصولی و دقت در روش صحیح مسواک زدن عواقبی مانند آسیب جدی به لثه و دندان را به دنبال دارد.پس همین حالا باور غلط محکم مسواک کشیدن برای داشتن دندان‌هایی تمیز را دور بریزید.
به این دلیل که این کار لایه‌ی سطحی لثه و دندان را از بین برده و خونریزی لثه ناشی از فرسایش لثه را به دنبال خواهد داشت. آگاهی از بهترین روش صحیح مسواک زدن شما را از مواجهه با این عوارض دردناک در امان نگه می‌دارد.
نکات مهم در خصوص روش صحیح مسواک زدن
بر اساس تحقیقات انجام شده روشی را که اصطلاحا به آن «تکنیک اصلاح شده‌ی باس» می‌گویند در این قسمت معرفی می‌شود:
- مسواک زدن را با حرکات دایره‌ای و بالا و پایین شروع کنید.
- با رسیدن به محدوده‌ی لثه‌ها، سر مسواک را به زاویه‌ی ۴۵ درجه برسانید.
- در این هنگام با فشاری ملایم سعی در تمیز کردن لثه‌ها کنید.
- سپس مسواک را در آن امتداد حرکت داده و خارج کنید.
- توجه داشته باشید مسواک نباید با فشار بر لثه وارد شود، اما تمیز کردن لثه بسیار اهمیت دارد.
- روش صحیح مسواک زدن را با کشیدن مسواک بر روی زبان برای از بین بردن پلاک و باکتری تکمیل کنید.
- برای انجام دادن این کار بین دو یا سه دقیقه وقت بگذارید.
- هر روش صحیح مسواک زدن را با آرامش و با رعایت دقت و نکات بهداشتی انجام دهید.
- تا نیم ساعت بعد از غذاخوردن از کشیدن مسواک بر روی دندان‌هایتان خودداری کنید. مسواک زدن قبل از این تایم بر مینای دندان شما اثری نامطلوب دارد.
نحوه صحیح مسواک زدن کودکان
یکی از موارد مهم و قابل توجه در روش صحیح مسواک زدن مربوط به رعایت مراحل این کار برای تمیز کردن دندان‌های کودکان است. آشنایی با روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و ضرورت بخشیدن به این عادت‌های سالم و پر اهمیت از کودکی تاثیر پر رنگی در نگهداری دندان‌ها دارد. در این قسمت نحوه صحیح مسواک زدن کودکان را در چند مرحله مهم آموزش می‌دهیم.
- از یک مسواک نرم، کوچک و با طرحی کودکانه استفاده کنید.
- مقداری خمیر دندان حاوی فلوراید را روی مسواک بزنید.
- بهترین زمان برای مسواک زدن دندان‌های کودک صبح‌ها پس از صبحانه و شب‌ها قبل از خواب می‌باشد.
- کودک را از پشت روی پاهایتان بنشانید، سرش را کمی به عقب متمایل کرده تا بتواند دندان‌هایش را ببنید.
- مسواک را به صورتی روی دندان‌ها قرار دهید که زاویه برس آن با دندان ۴۵ درجه باشد.
- مسواک را به آرامی و با حالت دورانی بر قسمت‌های داخلی و بیرونی دندان‌ها حرکت دهید.
- روی سطح جوییدن دندان‌ها را نیز با عقب و جلو بردن مسواک تمیز کرده و علاوه بر این پاک کردن سطح زبان کودک را فراموش نکنید.
- یک بار در روز بین دندان‌های بالا و پایین کودکتان را با نخ دندان‌های مخصوص تمیز کنید. نخ دندان‌های رنگی بهداشتی در این شیوه بسیار کارساز هستند.
- مسواک کودک باید پس ۳ الی ۴ ماه تعویض شود.
روش صحیح مسواک زدن دندان ارتودنسی
یکی دیگر از موارد پر اهمیت در روش صحیح مسواک زدن دندان زمان استفاده از روش درمانی- زیبایی ارتودنسی است. در این زمان به دلیل نصب سیم و براکت‌های روی دندان سطح دسترسی به دندان نسبت به گذشته محدود شده است. از طرفی رعایت بهداشت دهان و دندان از مهم ترین نکات مراقبتی ارتودنسی دندان می‌باشد. بنابراین افراد باید از روش صحیح مسواک زدن در زمان ارتودنسی اطلاعات دقیقی داشته باشند. البته بهتر است به توصیه متخصص ارتودنسی خود، مسواک ارتودنسی مناسب تهیه کنید، مسواک مخصوص ارتودنسی، مخصوص افرادیست که از تجهیزات ارتودنسی مانند بریس‌ها استفاده می‌کنند.
روش صحیح مسواک زدن دندان ارتودنسی شده با استفاده از مسواک‌های معمولی به راحتی قابل انجام است. اوصولا برای اثر بخشی بیشتر به کارگیری مسواک‌های برقی و همین طور مسواک مخصوص ارتودنسی برای تمیز کردن اطراف براکت‌ها پیشنهاد می‌شود. اصول و روش کلی مسواک زدن در زمان ارتودنسی دندان به صورت زیر است:
- از میزان فشار وارده مناسب با براکت و سیم نصب شده بر روی دندان در هنگام مسواک زدن اطمینان داشته باشید.
- مسواک را ب طور کامل در اطراف براکت بچرخانید این کار در تمیزی بیشتر دندان‌ها در زمان کمتر تاثیر دارد.
- برای تمیز کردن کامل اطراف براکت‌ها از مسواک‌های بین دندانی با لبه‌های زاویه دار استفاده کنید.
- در صورت استفاده از مسواک‌های معمولی برای تمیز کردن دندان‌های ارتودنسی شده به یاد داشته باشید با اعمال حرکت بالا و پایین براکت‌ها را کاملا تمیز کنید.
- توجه داشته باشید سه جهت دندان یعنی جهت بیرونی (در تماس با لب‌ها) درونی (تماس با زبان) و تاج دندان‌ها را تمیز کنید.
چرا بهتر است از مسواک مخصوص ارتودنسی استفاده کنیم؟
یک مشکل تجهیزات ارتودنسی این است که آنها قادر به ایجاد شکاف‌هایی هستند که مواد غذایی ممکن است بین آنها گیر کرده و باقی بمانند. این نوع شکاف‌ها ممکن است منجر به گسترش رشد باکتری، پلاک دندان و سایر مشکلات دندانی گردند. مسواک ارتودنسی جهت تمیز کردن دقیق اطراف تجهیزات ارتودنسی، بدون ایجاد آسیب به این تجهیزات و به منظور رهایی از مشکلات احتمالی طراحی و ساخته شده‌اند، در واقع استفاده از مسواک‌های ارتودنسی می‌تواند دندان‌های بیمار را سالم‌تر نگه دارد و خطر تغییر رنگ را کاهش دهد.
از چه نوع مسواک ارتودنسی باید استفاده کنیم؟
با پیشرفت تکنولوژی، هم اکنون طیف وسیعی از مسواک‌های مختلف در بازار وجود دارند؛ این تنوع باعث می‌شود که حتی انتخاب بهترین مسواک مناسب برای شما دشوار باشد. به طور کلی دندانپزشک انواعی از مسواک مخصوص ارتودنسی را توصیه می‌کند که سر کوچک و برس‌های نرم داشته باشد. مسواک‌های ارتودنسی با سرهای کوچک اجازه می‌دهند که بهتر به دندان‌های عقب دسترسی داشته باشید، به خصوص در مواردی که بیماران قادر به باز کردن دهان خود بیش از حد نباشند.
مسواک‌هایی که سر بزرگ دارند یا مسواک‌های معمولی بزرگسالان به راحتی قادر به تمیز کردن نقاطی مانند دندان‌های عقبی نیستند. مسواک‌هایی با سر کوچک به علت فضای بیشتری که ایجاد می‌کنند، امکان کنترل بهتری را فراهم می‌آورند و همچنین راحت‌تر می‌توانند خم شوند و سطوح پشتی دندان‌های جلو را تمیز کنند. مورد بعد در انتخاب مسواک ارتودنسی، نرمی برس‌هاست؛ مسواک‌های ارتودنسی با برس نرم از دسته مسواک‌های انتخابی و مطلوب برای تمیز کردن بریس‌ها هستند زیرا روی دندان انعطاف پذیرتر و نرم‌تر می‌باشند. مسواک‌هایی با برس های متوسط یا سخت هنگامی که به طور نامناسب استفاده می‌شوند می‌توانند باعث سایش و از دست رفتن مینای دندان شوند.
برای بیمارانی که با نگه داشتن مسواک هنگام مسواک زدن دندان‌ها مشکل دارند، یک مسواک با دستهٔ بزرگ می‌تواند برای بهبود کنترل و از بین بردن بهتر پلاک استفاده شود؛ همچنین برخی مسواک‌ها دارای برس‌هایی با زاویه هستند که می‌توان از آنها برای تمیز کردن بهتر نواحی دور از دسترس مانند فضای بین دندان‌ها استفاده کرد. به طور کلی پیشنهاد متخصصین برای تمامی افراد استفاده از مسواک‌های نرم، متوسط با سری کوچک است تا قابلیت تمیز کردن دندان‌های انتهایی را نیز داشته باشد.
مسواک ارتودنسی چه خصوصیاتی دارد؟
یک مسواک ارتودنسی خوب دارای ویژگی هایی است که توجه به آنها و در نظر گرفتنشان به حفظ دندان و لثه‌های شما کمک کرده و می توانید دوره درمان ارتودنسی راحت‌تری را سپری کنید. در ادامه با این ویژگی‌ها آشنا می‌شوید.
طراحی مناسب برای خارج کردن قطعات غذا
یک مسواک ارتودنسی باید دارای طراحی مناسب برای خارج کردن قطعات غذا باشد. بریس‌های فلزی، رایج‌ترین بریس‌های دندانی در درمان ارتودنسی هستند. که این نوع بریس ها از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند که شامل براکت، چسب و سیم فلزی است. براکت با ماده مخصوص به دندان چسبانده می شوند، سپس سیم فلزی این براکت‌ها را به هم وصل می‌کند تا به تدریج دندان‌ها حرکت کرده و در یک راستا قرار گیرند. غذا می‌تواند بین سیم فلزی و براکت‌ها گیر کند، به همین دلیل، یک مسواک ارتودنسی خوب باید به گونه ای طراحی شده باشد تا بتواند باقیمانده غذا را از بین سیم و براکت خارج کند.
مسواک ارتودنسی دارای سر باریک و کوچک
جدا از اینکه شما ارتودنسی کرده باشید یا خیر، آنچه که اهمیت دارد، مسواک زدن مرتب و دائمی شما و از آن مهمتر انتخاب مسواک مناسب است که بتواند به نیازهایتان پاسخ دهد. مسواک مخصوص ارتودنسی، مسواکی است که بتواند به راحتی به نقاط غیرقابل دسترس برسد. توصیه شده است که باید سر مسواک ارتودنسی کوچک باشد تا بتواند به تمام نواحی دهان، دندان‌ها و لثه دسترسی پیدا کند.
پرزهای نرم برای پیشگیری از احساس ناخوشایند
مسواک مخصوص ارتودنسی پرزهای نرم و از جنس نایلون دارند. مسواک‌هایی که پرز زبر دارند، مینای دندان را از بین می‌برند و در صورتی که دندانپزشک، به تازگی سیم‌های ارتودنسی شما را تنظیم کرده باشد و لثه‌هایتان درد داشته باشند، این مسواک می‌تواند وضعیت لثه‌هایتان را بدتر کنند. مسواک ارتودنسی با پرز نرم، درست همان تأثیر مسواک‌های دارای پرز زبر را در نظافت دندان‌های شما دارند، با این تفاوت که آسیبی به دندان هایتان نمی رسانند. مسواک مخصوص ارتودنسی که سر پرزشان گرد است بهتر می‌توانند از بافت دهانی در برابر آسیب‌دیدگی محافظت کنند.
مسواک ارتودنسی اینتردنتال چیست؟
مسواک‌های ارتودنسی اینتردنتال بهترین مسواک برای تمیز کردن دندان‌ها در هنگام داشتن بریس همراه با مسواک‌های معمولی هستند. مسواک‌های ارتودنسی اینتردنتال معمولاً برای بیمارانی که دارای بریس‌های ارتودنسی هستند توصیه می‌شود تا بعد از هر وعده، دندان‌های خود را جهت از بین بردن پلاک و باقی مانده‌های مواد غذایی در اطراف تجهیزات به خوبی تمیز کنند. مسواک‌های ارتودنسی اینتردنتال برس‌های کوچکی هستند که مانند یک برس شستشو دهندهٔ بطری با نوک کوچک می‌باشند و به شما اجازه می‌دهند تا آن را بین براکت‌های پشت سیم کشی و همچنین شکاف‌های کوچک بین دندان‌ها برای از بین بردن پلاک قرار دهید. اندازه کوچک این نوع مسواک باعث می‌شود تا بیماران به راحتی آن را در کیف دستی یا جیب‌های خود حمل کنند؛ همین ویژگی مسواک‌های ارتودنسی اینتردنتال باعث می‌شود بیمار قادر به تمیز کردن دندان‌های خود پس از هر وعده غذایی باشد.
روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با توجه به زمان و دفعات استفاده می‌تواند متفاوت باشد. به گفته و توصیه‌ی متخصصان و دندانپزشکان مسواک زدن در دو الی سه بار در روز با شیوه‌ی درست بر روی سلامت دندان تاثیر مثبت دارد. در کنار این مورد استفاده از نخ دندان بین یک الی دو بار در روز در زمان پاک کردن بین دندان‌ها از موا غذایی مصرف شده تاثیر مثبتی بر جلوگیری از ایجاد جرم، پلاک و پوسیدگی دندان می‌شود.
رعایت نکات بهداشتی در سلامت دهان و دندان با انجام روش صحیح مسواک زدن و همین طور استفاده از نخ دندان و دیگر موارد تمیز کننده دندان‌ها مثل انواع دهانشویه‌ها شما را از مواجهه با انواع مشکلات پوسیدگی و از بین رفتن بافت‌های دندانی ایمن می‌کند.
هر چند وقت یک بار باید مسواک خود را تعویض کنید؟
به طور کلی به همه افراد توصیه می‌شود که مسواک خود را هر سه تا چهار ماه یا زمانی که برس‌ها از بین می‌رود، تعویض کنند. همچنین بیمارانی که دارای بریس‌های ارتودنسی هستند، به طور کلی متوجه خواهند شد که برس‌های مسواک‌هایشان سریع‌تر از بین می‌روند. از بین رفتن سریع برس‌ها طبیعی است زیرا تجهیزات ارتودنسی سخت‌تر هستند و دارای شکاف‌هایی می‌باشند که موجب فرسایش بیش از حد برس‌ها در اثر کار کردن زیاد می‌شوند، به همین دلیل گاهی اوقات ممکن است نیاز باشد که مسواک‌های ارتودنسی هر دو تا سه ماه یک بار تعویض شوند.
بنابراین در کنار روش صحیح مسواک زدن، باید حتما به زمان تعویض مسواک قدیمی تان توجه داشته باشید.
منبع :دکتر سعید قریشی
