دنیای تکنولوژی دندانپزشکی به سمت دیجیتالی شدن در حال حرکت است. فناوری صنعت دندانپزشکی را برای بهینه سازی مراقبت و رضایت بیمار متحول کرده است. آخرین پیشرفت‌ها باعث می‌شود زمان شما در مطب دندانپزشکی مفیدتر باشد و در عین حال اطمینان حاصل شود که راحتی مطلق شما هرگز به خطر نمی‌افتد.
دندانپزشکی در حال پیشرفت است و ما چند راه برای انجام این کار فهرست کرده‌ایم:
تکنولوژی دندانپزشکی پرینت سه بعدی
مانند بسیاری از حرفه‌های دیگر علم، کاربردهای بالقوه فناوری چاپ سه بعدی بی پایان است.
اگر نیاز به روکش دارید، در روش سنتی فرایند کار ممکن است به شرح زیر باشد:
- دندانپزشک شما فک بالا و پایین را قالب گیری می کند
- آن را به آزمایشگاه می‌فرستد.
- منتظر می‌مانید تا آزمایشگاه مدل‌های دندان مورد نظر شما را ایجاد کند.
- هنگامی که محصول نهایی به دندانپزشک شما تحویل داده شد، از شما خواسته می شود که به مطب مراجعه کنید.
که با ظهور پرینت سه بعدی، همه اینها را می توان در یک ویزیت انجام داد. اگر دندانپزشکی دارید که با فناوری پرینتر سه بعدی آشنا است، او دهان شما را با یک اسکنر داخل دهانی اسکن می کند و سپس آن را به عنوان یک تصویر سه بعدی روی کامپیوتر ارائه می دهد. سپس دندانپزشک درمان مورد نظر را به صورت دیجیتالی طراحی می کند و این اطلاعات را برای چاپگر سه بعدی ارسال می کند که آن را چاپ می کند.
کاربرد پرینت سه بعدی دندانپزشکی:
پرینتر سه بعدی کاربردهای زیادی در دندانپزشکی دارد:
- روکش دندان
- پل‌ها
- ایمپلنت
- محافظ دهان
- پروتزهای کامل یا جزئی
- لوازم ارتودنسی (مثلاً اینویزیلاین یا دیگر الاینرهای شفاف)
این کار نه تنها باعث می شود هفته‌ها منتظر نمانید تا آزمایشگاه‌های دندانپزشکی محصول دندان شما را به پایان برسانند، بلکه نتایج دقیق‌تری نیز به شما می دهد.
در حالی که روش‌های سنتی به دندانپزشک شما اجازه می‌دهند پس از قرار دادن روکش در دهان، عیوب را اصلاح کند، این روش جدید به دندانپزشک شما اجازه می‌دهد تا قبل از رفتن به تنظیمات پرینت، خطاها را به‌صورت دیجیتالی تصحیح کند. این کار هم زمان شما، هم زمان دندانپزشک و هم مراقبت های کلی سلامت شما را بهینه می کند.
رادیولوژی دیجیتال
رادیوگرافی که به نام اشعه ایکس نیز شناخته می شود، بخش مهمی از درمان است. آنها برای تشخیص بسیاری از مشکلات سلامت دهان و دندان که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند استفاده می شود که شامل پوسیدگی‌ها، بیماری پریودنتال (لثه) و عفونت‌های ریشه می شود.
به طور سنتی شما، دندانپزشک یا متخصص بهداشت دندان، فیلم را در یک نگهدارنده پلاستیکی قرار می‌دهید و آن را در ناحیه‌ای از دهان خود قرار می‌دهید که می‌خواهند ببینند. اشعه ایکس داخل دهانی و خارج دهانی وجود دارد که نواحی مختلف سر را هدف قرار می دهد. پس از گرفتن تصاویر، توسط پزشک شما پردازش و تجزیه و تحلیل خواهد شد.
اگرچه اشعه ایکس معمولی برای سال‌ها ابزار تشخیصی عالی بوده و به دلیل هزینه پایین‌تر همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما معایبی دارد:
- اشعه ایکس مبتنی بر فیلم باید پردازش شود که زمان می‌برد
- پردازش فیلم نیاز به مواد شیمیایی دارد که می‌تواند سمی باشد و دفع آنها دشوار باشد
- فیلم به اندازه فناوری دیجیتال به اشعه ایکس حساس نیست، به این معنی که تابش بیشتری از سر اشعه ایکس برای ایجاد یک تصویر وجود دارد.
رادیوگرافی دیجیتال از حسگرهای دیجیتال برای جایگزینی فیلم‌های سنتی استفاده می کند که دندانپزشکان سال‌ها به آن اعتماد کرده‌اند. سنسور به کامپیوتر متصل است و با دریافت تصویر بلافاصله برای مشاهده و تجزیه و تحلیل روی صفحه نمایش داده می شود. در نتیجه یک گردش کار تمام دیجیتال در چند ثانیه تکمیل می شود.
مزایای رادیولوژی دیجیتال
ممکن است خرید دستگاه رادیولوژی دیجیتال برای دندانپزشک گران‌تر باشد، اما مزایای آن بیشتر از هزینه‌های اولیه است:
- بدون استفاده از مواد شیمیایی
- سازگار با محیط زیست
- پردازش سریع‌تر باعث صرفه جویی در وقت ارزشمند شما و دندانپزشک شما می شود
- بهبود تصویر با نرم افزار کامپیوتری (با نسخه‌های اصلی با وضوح بالا)
- 50٪-80٪ تشعشع کمتر از رادیولوژی سنتی
تصاویر در پرونده الکترونیکی بیماران ذخیره می شود و به سرعت برای دندانپزشکان ارجاع کننده یا شرکت‌های بیمه ارسال می شود
توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی یا اسکن CBCT
انواع اشعه ایکس که برای تشخیص استفاده می‌کنیم، در موارد مختلف متفاوت است و در برخی موارد به اطلاعات کمی بیشتر از آنچه که رادیوگرافی معمولی دندان به ما می دهد، نیاز داریم.
توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی (CBCT) برای ایجاد تصاویر سه بعدی از دندان‌ها، بافت‌های اطراف، اعصاب، رباط‌ها و استخوان در ناحیه فک و صورت (سر، گردن، صورت، فک‌ها) استفاده می‌شود. آن را به عنوان اسکنرهای سه بعدی در نظر بگیرید که یک مدل دیجیتال از همه مواردی که دندانپزشک شما باید ببیند ایجاد می کند. شما را در مرکز پرتو قرار می‌گیرید و دستگاه 360 درجه به دور شما می‌چرخد. کل فرایند برای یک اسکن کامل حدود 20-40 ثانیه طول می کشد.
کاربرد توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی یا اسکن CBCT
در اینجا چند دلیل وجود دارد که ممکن است دندانپزشک نیاز به استفاده از CBCT برای مراقبت بهتر از دهان بیمار داشته باشد:
- عصب کشی دندان: اطلاعات ارزشمندی در مورد ساختارهای حساس مانند سینوس‌ها، کانال‌های از دست رفته و کانال‌های عصبی در اختیار پزشکان قرار می دهد.
- ایمپلنت: از آسیب عصبی جلوگیری می کند از قرارگیری مناسب ایمپلنت‌ها در استخوان و محل عصب آلوئولار تحتانی اطمینان حاصل می کند که به قرار دادن ایمپلنت‌ها مربوط می شود.
- ارتودنسی: آنالیز با کیفیت بالا برای اصلاح مال اکلوژن و عدم تناسب صورت.
- تشخیص و اندازه گیری تومورهای فک.
تصاویر سه بعدی تولید شده توسط توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی تقریباً 40 درصد ضایعات بیشتری را شناسایی می‌کنند. با این حال، به دلیل قرار گرفتن در معرض تابش بسیار بیشتر از اشعه ایکس معمولی دندان، تنها زمانی انجام می شود که اطلاعات ارائه شده برای برنامه ریزی درمان بیشتر از خطر اشعه باشد؛ بنابراین، توصیه می شود که پرتوهای مخروطی نباید اولین مسیر برای تصاویر دندانی باشد.
اسکنر داخل دهانی
اگر تابه‌حال به کارهای ترمیمی یا زیبایی نیاز داشته‌اید، می‌دانید که یکی از اولین کارهایی که دندانپزشک یا دستیار دندان شما انجام می دهد، تأثیرگذاری است.
متوجه خواهید شد که آنها چندین ماده را با هم مخلوط می‌کنند تا یک قوام یکنواخت ایجاد کنند، آن را به سینی منتقل کرده و روی قوس بالایی یا پایینی قرار می‌دهند. مواد قالب گیری را برای چند دقیقه نگه می‌دارند تا سفت شود و سپس آن را خارج می‌کنند.
اکثر بیماران به دلیل طعم مواد، زمان گیر بودن و ایجاد حالت تهوع از این فرایند کاملاً ناراضی هستند. راحتی بیمار، همراه با چندین عامل دیگر، می‌تواند بر دقت این روش تأثیر بگذارد، زیرا:
- آماده سازی مناسب مواد
- مخلوط کردن مواد
- تکنیک کاربردی
- زمان تنظیم
این مشکلات می‌تواند منجر به حاشیه‌های نامناسب و نادیده گرفته شدن جزئیات شود که منجر به قرار دادن نامناسب ترمیم‌ها می شود. قالب‌های دیجیتالی دندان جایگزینی برای این عوارض ارائه می‌دهند تا دندان‌های بیمار بدون ناراحتی زیاد ترمیم شوند.
اسکنرهای داخل دهانی به شکل یک قلم هستند و منبع نوری را روی ناحیه‌ای که قرار است اسکن شود، مانند قوس بالا و پایین شما پخش می‌کنند. کل آناتومی دهان شما توسط حسگرهای تصویربرداری گرفته شده و بر روی کامپیوتر پخش می شود. این یک مدل سه بعدی از دندان‌ها و بافت‌های اطراف ایجاد می کند و به دندانپزشک شما اجازه می دهد تا شما را با دقت و دقت بیشتری تشخیص دهد و درمان کند.
در اینجا دلایلی وجود دارد که چرا دندانپزشکان از قالب‌های سنتی به قالب‌های دیجیتال روی می‌آورند:
- افزایش راحتی بیمار (این امر به ویژه برای کسانی که با تنفس دهانی مشکل دارند صادق است، زیرا راه هوایی توسط یک کیت بزرگ خمیر قالب گیری مسدود نمی شود)
- بدون رفلکس یا درد
- زمان مولد
- کیفیت قالب گیری و جزئیات بهبود یافته برای ترمیم‌های مناسب تر
- کاهش خطاهای حساس به تکنیک
- راه حل سازگار با محیط زیست که نیاز به مواد پلاستیکی و قالب گیری را کاهش می دهد
- ارتباط و درک بین دندانپزشکان و بیماران را افزایش می دهد
فناوری پیشرفته شامل دوربین‌های داخل دهانی است که به دندانپزشک شما اجازه می‌دهد از نقاطی که در طول اسکن بزرگ‌نمایی می‌شوند، عکس بگیرد. این امر راحتی کلی بیشتر برای بیمار، تشخیص بهتر و برنامه ریزی درمانی کارآمدتر فراهم می کند.
اسکن پیشرفته
حفره دهان شما متشکل از سیستم پیچیده‌ای از ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و رباط‌ها است. برای اینکه بتوانید درست صحبت کنید، گاز بگیرید و بجوید، همه باید با هم هماهنگ باشند. اگر یکی از این اجزا از تعادل خارج شود، می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی مانند:
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ).
- سردرد
- دندان‌قروچه
- دندان‌های شکسته
- ترمیم‌های شکسته
- دندان درد
- بیماری لثه
به طور سنتی، دندانپزشکان اکلوژن را با کاغذ مفصل کنترل می‌کنند. متوجه خواهید شد که دندانپزشک از شما می‌خواهد که این کاغذ رنگی را بین دندان‌های خود قرار دهید و چند بار گاز بگیرید. سپس دندانپزشک شما این علائم رنگی باقی مانده روی دندان‌های مقابل را شناسایی می کند تا بررسی کند که آیا آنها به درستی تماس برقرار می‌کنند یا خیر.
همچنین برای بررسی اینکه ترمیم‌های جدید مانند پر کردن، اینله و آنله، روکش‌ها و بریج‌ها در اکلوژن مناسب با بقیه دندان‌ها استفاده می‌شود.
یک مطالعه گروهی متشکل از دندانپزشکان را مورد بررسی قرار داد که اکثر آنها گزارش کردند که نمی توانند به طور قابل اعتمادی بین قدرت اکلوزال بالا و پایین از نگاه کردن به علائم کاغذ مفصلی تمایز قائل شوند. این امر قابلیت اطمینان بسیار پایینی را هنگام استفاده از کاغذ مفصلی به عنوان یک ابزار تشخیصی نشان می دهد.
اسکن یک راه حل مدرن برای این مشکلات ارائه می دهد. دستگاه اسکن دارای یک حسگر بسیار نازک است که در داخل دهان شما قرار داده شده است و از شما خواسته می شود مانند کاغذهای متصل شده آن را گاز بگیرید. سپس نرم افزار خاصی انسداد شما را روی صفحه کامپیوتر نمایش می دهد.
کاربرد اسکن پیشرفته:
در اینجا چند کار وجود دارد که اسکن پیشرفته می‌تواند انجام دهد:
- زمان نیش و نیروی گاز گرفتن را تشخیص می دهد.
- نشان می دهد که انسداد چگونه با مفصل گیجگاهی فکی شما ارتباط دارد.
- تعیین می کند که کدام نیروها به مفصل گیجگاهی فکی شما آسیب وارد می‌کنند وجود هرگونه تداخل اکلوزال را تشخیص می دهد.
- با این دستگاه تمامی فرضیات در مورد استفاده از کاغذ مفصلی یا سایر روش های سنتی حذف می شود. دندانپزشک شما می‌تواند با دقت بیشتری هر گونه مشکل بایت را تشخیص داده و اصلاح کند و بهبودی شما را پس از جراحی بهینه کند.
طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر CAD/CAM
نرم افزار کامپیوتری است که برای طراحی و ایجاد پروتز استفاده می شود. پروتز دندان یک وسیله دندانی است که برای جایگزینی نقص‌هایی مانند دندان‌های از دست رفته یا قسمت‌هایی از دندان‌های سالم که نیاز به ترمیم دارند استفاده می شود.
چرا دندانپزشکان به CAD/CAM روی می‌آورند؟
- تولید سریع‌تر
- تناسب دقیق‌تر
- افزایش قابلیت پیش بینی
- افزایش کارایی
CAD/CAM چگونه کار می کند؟
با کمک یک اسکنر داخل دهانی به نام CEREC اطلاعات را به صورت دیجیتالی به کامپیوتر منتقل می کند.
همان‌طور که قبلاً ذکر شد، منبع نور دیجیتال موجود در اسکنر دندانی که نیاز به ترمیم دارد و هر دندان مجاور که بر عملکرد آن تأثیر می گذارد را اسکن می کند. سپس کامپیوتر از این اطلاعات برای محاسبه دقیق تصویر سه بعدی از ترمیم دندان مورد نظر استفاده می کند.
از این مدل سازی برای انواع روش های زیر استفاده می‌کنیم:
- روکش
- پل
- ایمپلنت دندان
همه اینها با استفاده از بخش تولید دستگاه یعنی واحد CAM پرینت می شود.
مواد خاصی مانند تیتانیوم، رزین‌ها، سرامیک‌های شیشه‌ای و اکسید زیرکونیوم در واحد آسیاب قرار می‌گیرد. واحد CAM مواد را طبق ساختار دقیق کامپیوتری خرد می کند و تصویر را در عرض چند دقیقه زنده می کند.
در حالی که قبلاً برای ترمیم چندین بار به دندانپزشک مراجعه می‌شد، CAD/CAM آن را به تنها یک بار کاهش می دهد. کاربردهای این فناوری بسیار زیاد است و به دندانپزشکان کمک می کند تا به نتایج بالینی دقیق‌تری دست یابند.
کریسپر
یک روش نوین است که محققان به تازگی پتانسیل عظیم آن را کشف کرده‌اند. ممکن است به درمان نهایی در برابر سرطان تبدیل شود و رشته دندانپزشکی نیز از این فناوری بهره‌مند خواهد شد.
محققان در حال انجام مطالعاتی با فناوری جداسازی و خاموش کردن ژن‌های مرتبط با سرطان دهان هستند. محققان دیگر از کریسپر برای تغییر عملکرد باکتری‌های مسئول تشکیل پلاک استفاده می‌کنند. تلاش آنها حتی می‌تواند به کاهش یا پیشگیری کامل از پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال منجر شود.
دندانپزشکی از راه دور
اگر تمایلی به مراجعه به دندانپزشک ندارید، تصور کنید که چقدر برای کودکان، بیماران با نیازهای ویژه یا سالمندان در خانه‌های سالمندان سخت است. افرادی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند به ندرت به دندانپزشک دسترسی دارند و تقریباً هرگز امکان انتخاب ندارند. این می‌تواند به طور قابل توجهی با گسترش دندانپزشکی از راه دور تغییر کند.
تغییر به سمت شیوه‌های پیشگیری ارزان‌تر
به بیماران اجازه می دهد با متخصصان پزشکی که در دسترس نیستند مشورت کنند. به‌عنوان‌مثال، این روش یک پلت فرم همه کاره دندانپزشکی از راه دور ارائه می دهد که به بیماران امکان می دهد تصاویر را ثبت کنند، اطلاعات مربوطه را از راه دور به دندانپزشک ارسال کنند و مشاوره زنده انجام دهند. دندانپزشک ممکن است چت تصویری با بیمار و مراقب شروع کند تا متخصص پزشکی بتواند واقعاً بیمار را ببیند و با او صحبت کند، ارتباط برقرار کند و در صورت لزوم آنها را به مطب بیاورد.
از آنجایی که اهمیت مراقبت از راه دور در طول کرونا افزایش یافته است، دندانپزشکی از راه دور نیز در حال افزایش است.
تکنولوژی دندانپزشکی مجهز به هوش مصنوعی
در حال حاضر، دندانپزشکان از نرم افزار استفاده می‌کنند تا بینش‌هایی در مورد تصمیم گیری به دست آورند. الگوریتم‌هایی که پزشکان را قادر می‌سازد تا بهترین روش‌ها را برای بیماران خود بیابند. با افزایش تصاعدی داده‌های هوش مصنوعی مراقبت های بهداشتی، دندانپزشکی وارد مرحله جدیدی از دیجیتالی شدن خود می شود. چنین الگوریتم‌های هوشمندی را می‌توان در سیستم مراقبت‌های بهداشتی برای تجزیه و تحلیل داده‌های سلامت، یافته‌های تحقیقاتی و تکنیک‌های درمانی ادغام کرد تا توصیه‌های تشخیصی و درمانی برای بیماران فردی ارائه دهد.
این امر با جمع آوری داده‌های بهداشتی بیشتر امکان پذیر خواهد شد. به ویژه، داده‌های ژنومی، که می‌تواند درک عمیق‌تری از سیستم هر فرد برای مراقبت شخصی ارائه دهد. ابزارهایی که به چنین اطلاعاتی دسترسی دارند، می‌توانند فوراً بهترین گزینه‌های درمانی و احتمال موفقیت را به پزشکان ارائه دهند.
علاوه بر داده‌های سلامت، الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به متخصصان در گرایش بهتر به بیماری‌های دندانی کمک کنند. محققان یک روش یادگیری ماشینی را برای تعیین کمیت دقیق سلول‌های ایمنی در مجاورت سلول‌های سرطانی دهان توسعه دادند. این بینش بهتری در مورد گسترش و مقاومت در برابر سرطان می دهد. در نتیجه به شانس بقا کمک می کند. برخی دیگر از شبکه های عصبی برای تشخیص بهتر پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال از رادیوگرافی استفاده می‌کنند. چنین رویکردهایی می‌توانند در آینده نزدیک به یک عمل استاندارد تبدیل شوند.
مسواک هوشمند
محل زندگی انسان در آینده مملو از دستگاه‌های متصل و هوشمند خواهد شد. در ابتدا، ممکن است کمی عجیب باشد که اجازه دهید یک حسگر به یکی از صمیمی‌ترین فعالیت‌های شما مانند مسواک زدن دندان وارد شود، اما حفظ بهداشت دهان و دندان و جلوگیری از ایجاد پلاک یا حفره را بسیار آسان‌تر می کند.
مسواک برقی هوشمند از طریق اپلیکیشن خود مطمئن می شود که دندان‌های خود را به درستی مسواک می‌زنید و بازی‌های سرگرم‌کننده‌ای را به کودکان ارائه می دهد تا عادت خوب تمیز کردن مرتب دندان‌هایشان را حفظ کنند. مسواک هوشمند دارای حسگرهایی در دسته خود است. اینها از طریق یک برنامه همراه به شما بازخورد بلادرنگ ارائه می‌دهند که در صورت اعمال فشار زیاد، جایی که مسواک می‌زنید به شما هشدار می دهد و حتی کاربر را در مورد نحوه صحیح مسواک زدن راهنمایی می کند.
انقلاب در دندانپزشکی از طریق فناوری و تکنولوژی
از پرینت سه بعدی گرفته تا ماشین‌های فرز درجا، دنیای دندانپزشکی با تکنولوژی مدرن بازار دندانپزشکی را کاملاً متحول کرده است. اکنون دندانپزشکان می‌توانند درمان سریع‌تر و با کیفیت بهتری نسبت به روش های سنتی ارائه دهند. آنها می‌توانند در درمان خود دقیق‌تر عمل کنند و از عوارض بعدی جلوگیری کنند. تجهیزات پیشرفته به دندانپزشکان اطمینان و قابلیت پیش بینی بیشتری می دهد و مراقبت های بهداشتی بهتری را برای بیماران خود ارائه می دهد.
