آزمایش پپتید سی: چیست، هدف، روش و نتایج

آزمایش

 

آزمایش C-Peptide چیست؟

آزمایش پپتید C میزان پپتید C را در خون یا ادرار اندازه گیری می کند. این می تواند به پزشکان کمک کند تا تعیین کنند یک فرد چه نوع دیابت دارد: نوع 1 یا نوع 2. همچنین می تواند نشان دهد که درمان های دیابت چقدر خوب کار می کنند. یکی دیگر از کاربردهای پپتید سی تعیین اینکه آیا لوزالمعده شما در حال ساخت انسولین است یا خیر.

پپتید سی یک محصول جانبی است که پانکراس هنگام تولید انسولین در بدن آزاد می کند. پانکراس تقریباً به همان میزان انسولین، پپتید C تولید می کند.

 

نام کامل آزمایش C-Peptide

C-Peptide Test

 

نام های دیگر آزمایش C-Peptide

• انسولین پپتید C

• انسولین پپتید اتصال دهنده

• پپتید C proinsulin

 

نوع نمونه آزمایش C-Peptide

• خون

• ادرار

 

نحوه انجام آزمایش C-Peptide

آزمایش پپتید C معمولاً از نمونه خون شما استفاده می کند. اما این آزمایش ممکن است بر روی نمونه ای از تمام ادرار شما که در یک دوره 24 ساعته جمع آوری شده است نیز انجام شود.

 

• در طول آزمایش خون ، یک متخصص مراقبت های بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

 

• برای آزمایش نمونه ادرار 24 ساعته ، یک ظرف مخصوص برای جمع آوری ادرار و دستورالعمل هایی در مورد نحوه جمع آوری و نگهداری نمونه ها به شما داده می شود. مسئول آزمایشگاه به شما می گوید چه زمانی شروع کنید. این آزمون به طور کلی شامل مراحل زیر است:

– برای شروع، طبق معمول در توالت ادرار کنید. این ادرار را جمع نکنید. زمان دفع ادرار را یادداشت کنید.

– برای 24 ساعت آینده، تمام ادرار خود را در ظرف جمع آوری کنید.

– در طول دوره جمع آوری، ظرف ادرار را در یخچال یا در یک خنک کننده با یخ نگهداری کنید.

– 24 ساعت پس از شروع آزمایش، در صورت امکان سعی کنید ادرار کنید. این آخرین جمع آوری ادرار برای آزمایش است.

– ظروف حاوی ادرار را طبق دستور به آزمایشگاه برگردانید.

 

تست پپتید سی, آزمایش C-Peptide, C-Peptide در آزمایش خون

نحوه انجام آزمایش پپتید سی

 

خطرات و عوارض انجام آزمایش C-Peptide

هنگام انجام آزمایش خون ممکن است در نقطه ای که سوزن گذاشته شده درد خفیفی یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند. هیچ خطر شناخته شده ای برای آزمایش ادرار وجود ندارد.

 

زمان و شرایط انجام آزمایش C-Peptide

• برای آزمایش خون پپتید C، ممکن است لازم باشد 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید.

• پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که قبل از انجام آزمایش، مصرف برخی داروها را متوقف کنید.

• از پزشک خود بپرسید که آیا دستورالعمل خاصی وجود دارد که باید قبل از آزمایش خون یا ادرار رعایت کنید.

 

آزمایش C-Peptide در چه مواردی تجویز می‌شود؟

پزشک شما ممکن است آزمایش پپتید C را به چند دلیل توصیه کند:

• علت هیپوگلیسمی (قند خون پایین) را پیدا کنید: برخی از انواع هیپوگلیسمی با سطح بالای انسولین مرتبط هستند. آزمایش پپتید C می تواند به شما بگوید که آیا انسولین بیش از حد در وضعیت شما نقش دارد یا خیر. علل احتمالی هیپوگلیسمی عبارتند از:

– بیماری کبد یا کلیه

– سوء تغذیه

– نوشیدن بیش از حد الکل بدون غذا خوردن

– تومور در لوزالمعده شما (ناشایع)

– عوارض جانبی برخی داروهای دیابت ، از جمله انسولین.

 

• درمان دیابت را مدیریت کنید: اگر دیابت نوع 1 یا 2 دارید ، تصمیمات درمانی ممکن است به دانستن میزان تولید انسولین پانکراس شما بستگی داشته باشد. آزمایش پپتید C می تواند اندازه گیری دقیقی را ارائه دهد، حتی اگر برای دیابت انسولین مصرف می کنید. این به این دلیل است که سطح پپتید C شما به میزان انسولین تولید پانکراس بستگی دارد. آنها تحت تأثیر انسولینی که شما مصرف می کنید، نیستند.

 

• بر درمان یک تومور در لوزالمعده را که انسولینوم نامیده می شود (ناشایع) نظارت کنید: این تومورها بیش از حد انسولین تولید می کنند و باعث کاهش قند خون می شوند. آنها تقریباً همیشه خوش خیم هستند (نه سرطانی) و معمولاً با جراحی قابل برداشتن هستند.

 

• برای اینکه بفهمید دیابت نوع 1 یا 2 دارید: معمولا، پزشک شما می تواند نوع دیابت شما را تشخیص دهد. اما در موارد خاص، تشخیص قطعی آن دشوار است. اگر تشخیص دیابت شما بعد از 3 سال نامشخص باشد، ممکن است نیاز به آزمایش پپتید C باشد.

 

داروها و عوامل مداخله گر برای انجام آزمایش C-Peptide

• مصرف داروهایی همچون کلروکوئین، دانازول، اتینیل استرادیول و قرص های ضد بارداری موجب افزایش سطح C-peptide می شود.

• داروهای هیپوگلیسمیک خوراکی مانند سولفونیل اوره ها سطح C-peptide را افزایش می دهد.

 

تفسیر آزمایش C-Peptide

معنی نتایج شما به سن، سلامتی، داروهایی که مصرف می‌کنید و نتایج سایر آزمایش‌ها مانند آزمایش قند خون بستگی دارد. به طور کلی:

• سطح بالای پپتید C معمولاً به این معنی است که بدن شما بیش از حد انسولین تولید می کند. شرایطی که باعث افزایش سطح انسولین می شود عبارتند از:

– دیابت نوع 2

– سندرم کوشینگ

– انسولینوم، یک تومور در پانکراس شما

– نارسایی کلیه

– سطح پایین پتاسیم در خون شما

 

• سطح پایین پپتید C ممکن است به این معنی باشد که بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند. شرایطی که باعث کاهش سطح انسولین می شود عبارتند از:

– دیابت نوع 1 و در برخی موارد دیابت نوع 2

– مصرف بیش از حد انسولین برای درمان دیابت (مصرف انسولین بیشتر از حد نیاز ممکن است پانکراس شما را از تولید انسولین به خودی خود مسدود کند.)

– یک عفونت شدید

– بیماری آدیسون

– بیماری کبد

 

اگر برای یک تومور تولید کننده انسولین در لوزالمعده تحت درمان قرار گرفته اید، کاهش سطح پپتید C به این معنی است که درمان شما موثر است. افزایش پپتید C ممکن است به این معنی باشد که تومور شما برگشته است.

 

مقادیر نرمال آزمایش C-Peptide
• یک نتیجه طبیعی آزمایش پپتید C از 0.5 نانوگرم در میلی لیتر تا 2.0 نانوگرم در میلی لیتر (یا 0.17 تا 0.83 نانومول در لیتر) متغیر است. این مقادیر ممکن است از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر کمی متفاوت باشد.

 

سوالات رایج در رابطه با آزمایش C-Peptide

• آیا CRP و C-peptide یکسان هستند؟

پپتید C ممکن است برای پیش بینی خطر قلبی عروقی در دیابت نوع 2 بهتر از CRP باشد. تحقیقات نشان می دهد که در میان افراد مبتلا به دیابت نوع 2 اولیه، سطوح پپتید C به طور قوی با خطر حوادث قلبی عروقی (CV) آینده نسبت به سطح پروتئین واکنشی C (CRP) مرتبط است.

• چگونه پپتید سی بالا را درمان می کنید؟

اگر مقاومت به انسولین و/یا اضافه وزن دارید، رژیم و محدودیت کالری ممکن است راهبردهای خوبی برای کاهش سطح پپتید C باشد. در 12 زن مبتلا به آرتریت روماتوئید، محدودیت کالری و ناشتا سطح پپتید C ادرار را بیش از 50 درصد در طول دوره های روزه داری کاهش داد.

• آیا پپتید سی یک خطر قلبی عروقی است؟

مطالعات مشاهده ای ارتباط بین پپتید C و بیماری های قلبی عروقی را یافته اند. سطوح بالای پپتید C می تواند خطر آترواسکلروز و انفارکتوس میوکارد را افزایش دهد.

• آیا پپتید C توسط کلیه پاک می شود؟

پپتید C یک پپتید متشکل از 31 اسید آمینه است. در طی جداسازی انسولین از پروانسولین از سلولهای بتا پانکراس آزاد می شود. عمدتاً از طریق کلیه دفع می شود و نیمه عمر آن 3 تا 4 برابر بیشتر از انسولین است.

 

نکات مهم دیگری که باقی مانده است و باید بدانید

– آزمایش پپتید C برای تشخیص دیابت استفاده نمی شود. آزمایشات دیگری مانند قند خون و گلوکز ادرار برای غربالگری و تشخیص دیابت استفاده می شود.

– آزمایش پپتید C میزان پپتید C را در خون یا ادرار اندازه گیری می کند. اغلب برای افتراق بین دیابت نوع 1 و نوع 2 استفاده می شود. همچنین می‌تواند عملکرد درمان دیابت را ارزیابی کند یا به تشخیص سایر شرایط کمک کند. اگر آزمایش پپتید C انجام می دهید، با پزشک خود در مورد دستورالعمل های خاص صحبت کنید.

 

تذکر مهم

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

 

منبع : بیتوته 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفا عبارت زیر را پاسخ دهید *

نوشته های مشابه