عصب‌کشیروشی درمانی در دندانپزشکی است که از طریق آن عفونت‌های باکتریایی که وارد پالپ دندان و حفره عصب شده‌اند برداشته می‌شوند. عصب‌کشی دندان به دلایل متعددی مانند پوسیدگی‌های عمقی، ضربه خوردن یا انجام مکرر فرایندهای دندانپزشکی روی آن انجام می‌شود. عصب‌کشی دندان برای بیماران همواره با ترس از درد و خونریزی همراه بوده است که امروزه به کمک لیزر این مشکل تا حد زیادی رفع شده به طوری که عصب‌کشی بدون درد دیگر یک رؤیا نیست.
خبرهای خوبی برای افرادی که نسبت به درد و خونریزی هنگام عصب‌کشی فوبیا دارند وجود دارد و آن این است که با کمک لیزر می‌توان از درد و خونریزی هنگام عصب‌کشی پیشگیری کرد.
فهرست عناوین
لیزر چیست؟
لیزر از اصطلاح تقویت نور ناشی از انتشار تابشی گرفته شده است. همان طور که از نام آن مشخص می‌شود، لیزر منشأ تابشی دارد. انرژی ناشی از تقویت نور، پرتو لیزری تولید می‌کند. پرتو لیزر به یک واسطه برای شکل‌گیری نیاز دارد. این واسطه می‌تواند هر جسم جامد، مایع یا گازی باشد و باید در یک لوله سرامیکی یا شیشه‌ای پر شود.
انواع لیزر از نظر چگالی
لیزر در چگالی‌های مختلف به کار برده می‌شود که معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شود:
- لیزر بافت سخت: برای برش بافت سخت مانند مینای دندان، دنتین، استخوان و… به کار برده می‌شود.
- لیزر بافت نرم: برای برش بافت نرم دهان مانند لب‌ها، گونه‌ها، قسمت نرم کام، قسمت سخت کام و… به کار برده می‌شود.
نقش لیزر در عصب‌کشی دندان
در گذشته، عصب‌کشی دندان فقط به وسیله دریل‌ها، سوهان‌ها و برخی مواد شیمیایی انجام می‌شد. در آن زمان از لیزر در درمان‌های دندانپزشکی استفاده نمی‌شد؛ اما امروزه، لیزر در فرایندهای مختلف دندانپزشکی به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله ما در مورد عصب‌کشی دندان به وسیله لیزر توضیحاتی ارائه می‌دهیم.
چرا باید دندان را عصب‌کشی کرد؟ چرا به عصب‌کشی نیاز است؟
اگر بخواهید دندان پوسیده خود را حفظ کنید، تنها راه عصب‌کشی آن است. در غیر این صورت شما باید از بریج‌های دندانی یا ایمپلنت‌ها استفاده کنید؛ بنابراین زمانی که دندان شما به شدت دچار پوسیدگی شده است یا پالپ دندان به دلیل پوسیدگی شدید متورم شده است و اگر می‌خواهید دندان‌های خود را حفظ کنید بهترین انتخاب، عصب‌کشی دندان است.
چگونه از لیزر در عصب‌کشی دندان استفاده می‌شود؟
- برش مینای دندان و دنتین: در صورت نیاز به دسترسی بیشتر به حفره پالپ از لیزر بافت سخت برای برش مینای دندان و دنتین استفاده می‌شود. برش مینای دندان و دنتین به وسیله لیزر در مدت زمان طولانی‌تری انجام می‌شود زیرا سرعت آن در مقایسه با دریل کمتر است.
- برداشتن بافت پالپ: لیزر بافت نرم برای برداشتن پالپ دندان از حفره پالپ به کار برده می‌شود. بافت پالپ بدون باقی ماندن هیچ لکه‌ای سوزانده می‌شود.
- استریلیزه کردن کانال ریشه دندان: موفقیت در عصب‌کشی در برداشتن همه باکتری‌ها و پاتوژن های موجود در کانال ریشه است. بیشتر مطالعات تأیید کرده‌اند که استفاده از لیزر در عصب‌کشی دندان برای از بین بردن باکتری‌ها و پاتوژن های دیگر مؤثرتر از روش‌های سنتی است.
- پرکردن کانال ریشه دندان: برخی دندانپزشکان یا اندودنتیست ها از لیزر برای پر کردن کانال ریشه به وسیله مواد پرکننده گاتا یا پرکا، یک ماده پلاستیکی حرارتی پرکننده کانال ریشه دندان، استفاده می‌کنند. همان گونه که گفته شد، ماده پلاستیکی حرارتی باید بر نصب گرما داده شود؛ بنابراین از لیزر برای متراکم کردن گاتا-پرکا در کانال ریشه دندان استفاده می‌شود و این کار نتایج خوبی به همراه خواهد داشت اما هنوز تحقیقات برای موارد مشابه در حال انجام است.
مزایای استفاده از لیزر در درمان کانال ریشه دندان
- از بین بردن باکتری‌های موجود در کانال ریشه دندان: اصلی‌ترین دلیل موفقیت‌آمیز نبودن عصب‌کشی دندان وجود باکتری در کانال‌های ریشه حتی پس از عصب‌کشی است. این به دلیل استفاده دستی از سوهان برای از بین بردن باکتری‌ها از کانال‌های ریشه است. امروزه با وجود لیزر شما می‌توانید کانال ریشه را با بالاترین احتمال موفقیت استریل کنید.
- غالباً لیزر برای بیهوشی به کار برده می‌شود: زمانی که دندانپزشک یا اندودنتیست از دریل و سوهان برای عصب‌کشی دندان استفاده می‌کند باید با تزریق محلول‌های بیحسی، درد عصب‌کشی را برای بیمار از بین ببرد. امروزه دندانپزشکان یا اندودنتیست ها با به کار بردن لیزر از محلول‌های بیحسی استفاده نمی‌کنند زیرا با لیزر می‌توان عروق خونی را مسدود کرد که اثری مشابه با محلول‌های بیحسی دارد.
- عدم احساس درد: زمانی که دندانپزشک یا اندودنتیست از لیزر استفاده می‌کند کل فرایند عصب‌کشی دندان بدون درد انجام می‌شود.
- عدم خونریزی: با استفاده از لیزر، منطقه تحت درمان کاملاً بدون خونریزی درمان می‌شود؛ بنابراین شما خونریزی بسیار جزئی در عصب‌کشی دندان خواهید داشت.
- کمترین آسیب‌دیدگی به ساختار طبیعی
- افزایش احتمال موفقیت‌آمیز بودن درمان
معایب استفاده از لیزر در عصب‌کشی دندان
- مقرون به صرفه بودن: امروزه بیشترین نگرانی در مورد هزینه‌ها است. استفاده از روش‌های معمول و متداول عصب‌کشی با هزینه کمتری انجام می‌شود در صورتی که هزینه استفاده از لیزر بیشتر بوده و به همین دلیل هزینه درمان شما را افزایش می‌دهد.
- ماهیت لیزر: لیزر نوعی نور است که در یک خط مستقیم تابانده شده ولی در بیشتر موارد کانال‌های ریشه دندان را در دهان حالت منحنی دارند؛ بنابراین در این موارد ممکن است لیزر به شکل کانال ریشه آسیب وارد کرده و آن را صاف کند.
عصب‌کشی چگونه انجام می‌شود؟
معمولاً عصب‌کشی دندان در یک یا دو جلسه درمانی انجام می‌شود. نخست محل درمان با مواد بیحس کننده بیحس می‌شود و سپس دندانپزشک از یک محافظ پلاستیکی روی دندان استفاده می‌کند تا دندان تمیز مانده و در حین انجام فرایند بزاق روی آن نریزد. سپس یک حفره در دندان ایجاد شده و با یک سوهان شکل‌دهنده، عصب متورم و عفونی شکل داده شده و تمیز می‌شود. در حین انجام این فرایند، محلول تمیزکننده برای کمک به تمیز کردن باکتری‌های و باقیمانده‌های غذا به کار برده می‌شود. همچنین از اشعه ایکس به طور مرتب استفاده می‌شود تا دندانپزشک مطمئن شود که درمان طبق برنامه پیش می‌رود.
استفاده از لیزر در عصب‌کشی
دندانپزشک برای استفاده از لیزر در فرایندهای دندانپزشکی باید مطمئن شود که در کانال دندان باقیمانده غذا یا کیست وجود نداشته باشد. به این تکنولوژی استریمینگور فوتوآکوستیک تحریک شده با فوتون گفته می‌شود. انرژی لیزر سر دستگاه فعال شده و مجموعه‌ای شاک ویو را در تمام سیستم کانال تا قسمت آپیکال آن می‌تاباند. با ادامه این فعالیت فوتونی، ذرات ریز مانند ابر از داخل کانال شسته شده و خارج می‌شوند. این عمل در مدل‌های آزمایشی و آزمایش‌های بالینی به طور مکرر نشان داده شده است. همان طور که در مطالعات نشان داده شده است سطوح نهایی کاملاً تمیز بوده و سطوح اصلی و جانبی کانال که به طور معمول در دسترس نیستند دست‌نخورده باقی مانده است. آماده‌سازی باقیمانده کانال، حذف مؤثر سیستم کانال ریشه را نشان می‌دهد. جریان یافتن فوتو آکوستیک تحریک شده با فوتون نیاز کمتری به تجهیزات داشته و روشی کم تهاجمی محسوب می‌شود. معمولاً انسداد به وسیله ماده شبیه به لاستیک با یک عایق که کل طول کانال را پر می‌کند انجام می‌شود. سپس ماده به طور موقتی در کانال قرار داده می‌شود. عصب‌کشی دندانی مشکلات پالپ ریشه‌ها را درمان می‌کند اما درمان تا زمانی که دندان عملکرد خود را باز نیابد ادامه می‌یابد. این به این معنی است که تاج یا قسمت‌های دیگر دندان باید دوباره تحت درمان قرار گیرند. معمولاً دو روز ناراحتی پس از عصب‌کشی دندان وجود خواهد داشت که می‌توان آن را با داروهای مسکن مدیریت کرد. گفته می‌شود که استفاده از لیزر در عصب‌کشی دندان باعث می‌شود که دردها و ناراحتی‌های پس از عمل به میزان زیادی کاهش یابند زیرا این فرایند یک روش کم تهاجمی است. همچنین ویژگی ضد باکتریایی لیزر نقش بسیار مهمی در کاهش دوره بهبودی دارد.
