ملاحظات اخلاقی در استفاده از تکنولوژی‌های جدید تشخیص

به نقل از دندانه : سؤال: به تازگی برای مطبم یک تکنولوژی جدید برای تشخیص زودهنگام سرطان دهان خریداری کرده‌ام که از طریق یک برنامه تبلیغاتی که در انجمن دندان‌پزشکی برگزار شده بود از وجود آن مطلع شدم. اطلاعاتی که راجع به این دستگاه ارائه دادند قانع کننده بود و در ضمن شرکت سازنده به کارکنان مطب نحوه استفاده از ان را آموزش می‌دهد. این حال، بر طبق مقاله‌ای که به‌تازگی در یک ژورنال خوانده‌ام، دستگاه‌های این‌چنینی از یک معاینه‌ی بصری یک دقیقه‌ای مؤثرتر نیستند و نتایج مثبت کاذب در آن‌ها شایع است. شرکتی که این دستگاه را به من فروخت به من اطمینان داد که آن مقاله علمی نبوده و گفت استفاده از این دستگاه منبع درآمد عالی است و کمک شایانی به بازدهی مطب من می‌کند. حال باید چه کنم؟

پاسخ: غربالگری سلامت دهان یکی از بخش‌های مهم معاینات شماست. مهم‌ترین دغدغه‌ در مورد دستگاهی که به آن اشاره کردید، این است که آیا استفاده از آن به نفع بیماران است یا خیر. اطلاعاتی که سازنده‌ی دستگاه به شما ارائه داده، ممکن است دقیق باشند؛ با این حال مسئولیت ارزیابی تکنولوژی جدید برعهده‌ی خودتان است. کد رفتار حرفه‌ای و اصول اخلاقی انجمن دندان‌پزشکی آمریکا (کد ADA) نظریه‌ی مشورتی دارد که درباره موضوع «بازاریابی برای فروش محصولات و خدمات» صحبت می‌کند. این نظریه می‌گوید:

«کافی نیست که دندان‌پزشک به اظهارات توزیع کننده یا سازنده درباره ایمنی و کارایی محصولات اتکا کند. دندان‌پزشک از نظر اخلاقی وظیفه دارد در مورد صحت و سقم چنین اظهاراتی اطمینان حاصل کند و مطمئن شود برپایه‌ی اطلاعات و پژوهش‌های علمی پذیرفته شده هستند.»

شما می‌توانید این کار را با جستجو برای یافتن منابع بیشتر درباره مزایای بالقوه‌ی دستگاه انجام دهید و در صورت نبود این منابع، می‌توانید به «مقالات اخیر ژورنال انجمن دندان‌پزشکی آمریکا در وبسایت دندان‌پزشکی مشاهده نگر انجمن» یا بخش پاتولوژی دهان دانشکده دندان‌پزشکی مراجعه کنید. ممکن است بخواهید موضوع را با یک دندان‌پزشک متخصص در میان بگذارید و اطلاعات مفیدی به دست آورید.

اگر بعد از بازخوانی این منابع به این نتیجه رسیدید که استفاده از این دستگاه قابل توجیه است، باید تصمیم بگیرید که آیا ضروری است اطلاعات بیشتری در اختیار بیماران قرار دهید یا خیر. این اطلاعات می‌توانند شامل موارد زیر باشند: «این یک تکنولوژی جدید است، ادعاهایی مبنی بر این وجود دارد که دقت بیشتری از یک معاینه‌ی بصری ندارد و احتمال نتایج کاذب هم در استفاده از این روش وجود دارد.»

بخشی از کد ADA که به «صداقت» مربوط است ما را مجاب می‌کند صادقانه و به دور از هرگونه فریبی با دیگران در تعامل باشیم و به اعتماد ذاتی رابطه‌ی بیمار و دندان‌پزشک احترام بگذاریم. بخش «ارائه‌ی خدمات» هم به ما هشدار می‌دهد خدمات را به گونه‌ای فریبنده و غلط جلوه ندهیم. نظریه‌ی مشورتی دیگری هم در این کد وجود دارد که می‌گوید: «دندان‌پزشکان باید تمام اطلاعات مرتبط که بیماران برای تصمیم آگاهانه به آن‌ها نیاز دارند را در اختیار آن‌ها قرار دهند.»

شما باید با بیمارانتان درباره اینکه چگونه تصمیم گرفتید این محصول را خریداری کنید، خطرات و مزایای آن صادق باشید. علاوه بر این به بیمارانتان درباره نتایج تحقیقاتی که انجام داده‌اید و منجر به این شد که فکر کنید استفاده از این دستگاه مفید است و نتایج موفقیت‌آمیزی که در استفاده از آن به دست آورده‌اید هم بگویید.

ملاحظات دیگری هم وجود دارد و آن این است که آیا سپردن غربالگری سرطان دهان به دیگری کار درستی است؟ اگرچه کارکنان می‌توانند تحت آموزش فروشنده‌ی دستگاه قرار گیرند، شما باید تعیین کنید آیا این کار اخلاقی و قانونی است که این بخش مهم از معاینات را به آنان بسپارید؟ به علاوه، اصل «بی‌ضرری (آسیب نرساندن)» به ما می‌گوید چه زمانی و تحت چه شرایطی می‌توانیم کار بیمار به نیروهای کمکی بسپاریم. بخش «استفاده از کارکنان» در کد ADA به ما می‌گوید ما از نظر قانونی می‌توانیم تعدادی از خدمات را به نیروهای دارای صلاحیت بسپاریم و در این صورت خودمان هم باید بر اجرای درمان نظارت داشته باشیم؛ بنابراین به این منظور باید به قوانین محلی رجوع کنید این خدمات را بشناسید.

قبل از سپردن غربالگری سرطان دهان به نیروهای کمکی باید به خاطر داشته باشید این کار از نظر اقتصادی ممکن است منافعی داشته باشد؛ اما می‌تواند ایمنی بیماران و همچنین مدرک دندان‌پزشکی شما را به خطر بیندازد. به عنوان یک دندان‌پزشک، شما وظیفه دارید آگاه باشید و رفاه بیماران را قبل از رفاه خود قرار دهید.

اگر شرکت فروشنده‌ی دستگاه به شما هدایا و تسهیلاتی می‌دهد، قبول کردن آن‌ها به خودی خود و در صورتی که در راستای منافع بیماران و نه دندان‌پزشک باشند غیراخلاقی نیست. دندان‌پزشک نباید هدایایی را بپذیرد که تعهد و توقعی را برای او ایجاد می‌کند. در نظر داشته باشید که آیا این هدایا سبب می‌شود از یک تکنولوژی یا ماده بیش از سایرین استفاده کنید؟ تصمیمات درمانی باید برپایه‌ی تحقیقات ثابت‌شده‌ی بالینی باشند و نباید تحت تأثیر هدایا یا انتظار کسب درآمد بیشتر قرار گیرند.

اگر در تحقیقات خود متوجه شدید این دستگاه سودمند نیست یا ممکن است سبب بروز آسیب شود، به عنوان یک دندان‌پزشک متعهد به اخلاق باید با توقف استفاده از آن درصدد محافظت از بیماران برآیید. شما با این کار به تعهد اخلاقی خود به «کار کردن در جهت منافع دیگران» که زیرمجموعه‌ای از اصل «خیرخواهی (کار خوب انجام دادن)» است عمل کرده‌اید.

تصمیم شما هرچه باشد، می‌توانید با انجمن تماس بگیرید و تجربه‌ی خود از خرید این دستگاه را در میان بگذارید. زمانی که افرادی از انجمن محصولاتی را پیشنهاد می‌کنند و از سازندگان آن‌ها پول می‌گیرند، باید بر طبق بخش «افشای تعارض منافع» کد ADA هرگونه تعارض منافع موجود بین دندان‌پزشکان و کارخانه‌ی سازنده محصولاتی که تبلیغ می‌شوند را افشا کنند تا دندان‌پزشکان زمان ارزیابی اطلاعاتی که به آنان ارائه می‌شود این موضوعات را در نظر بگیرند.

*«گاهِ اخلاق» توسط اعضاء شورای اخلاق، امور قضایی و آئین‌نامه انجمن دندان‌پزشکی آمریکا با همکاری ژورنال این انجمن تهیه شده است.