قارچ دهان که به عنوان برفک دهان یا کاندیدیازیس دهان نیز شناخته می شود، یک عفونت قارچی شایع است که دهان و گلو را درگیر می کند. علت آن رشد بیش از حد کاندیدا آلبیکنس، نوعی مخمر است که به طور طبیعی در دهان ما وجود دارد. در حالی که مقادیر کمی از این قارچ معمولا بی ضرر هستند، عوامل خاصی می توانند منجر به رشد بیش از حد آن شوند و باعث ناراحتی و مشکلات بالقوه سلامتی شوند. در این مقاله، درمان‌های مؤثر قارچ‌های دهان، اقدامات پیشگیرانه و ارائه اطلاعات ضروری در مورد این بیماری را بررسی خواهیم کرد.
آنچه در این مقاله میخوانید
نحوه مبارزه با کاندیدیازیس یا قارچ دهان
قارچ دهان یکی از شایع‌ترین عفونت‌های دهان هستند. اگر از آنها رنج می برید نباید خیلی نگران باشید، اما مهم است که به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا تشخیص و درمان شوید. همچنین از آسیب هایی که می توانند به بدن شما وارد کنند جلوگیری کنید. در کلینیک دندانپزشکی مناسب به سلامت دندان شما در تمام سطوح رسیدگی می کنند. قارچ دهان یا کاندیدیازیس دهان یکی از شایع‌ترین عفونت‌های قارچی است. متخصصان ما هر آنچه را که باید در مورد این آسیب شناسی های دهان بدانید را به شما می گویند.
قارچ دهان چیست؟
وجود قارچ دهان به دلیل مسائل متعددی است. اینها میکروارگانیسم های کوچکی هستند که به طور منظم در غشاهای مخاطی دهان ما زندگی می‌کنند. مشکل زمانی است که آنها خارج از کنترل رشد می‌کنند و شروع به ایجاد کلونی در حفره دهان می‌کنند. در این مواقع با عفونت‌های قارچی مواجه هستیم که درمان سریع آن مهم است.
به عنوان یک قاعده کلی، قارچ‌های دهان معمولاً غشاهای مخاطی دهان مانند کام، زبان یا صورت داخلی گونه‌ها و غیره را اشغال می‌کنند. قارچ دهان یا کاندیدیازیس دهان یکی از شایع‌ترین عفونت‌های دهان است. این مشکل به دلیل وجود بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنس ظاهر می‌شود.
قبل از هر گونه تغییر در ساختار دهان خود، مانند ظاهر شدن لکه‌های سفید در دهان یا ظاهر شدن پلاک، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان بیماری در اسرع وقت به ما امکان می‌دهد از آسیب بیشتر جلوگیری کنیم. تا سلامت دهان و دندان شما را به خطر نیفتد.
علائم اصلی قارچ دهان
به طور کلی، زمانی که عفونت قارچی شروع به رشد می‌کند، به احتمال زیاد هیچ علامتی را متوجه نخواهید شد. در واقع، قارچ‌های دهان معمولاً پس از چند هفته از شروع بیماری ظاهر می‌شوند. با این حال، اگر هر یک از علائمی را که در زیر به آنها توضیح می‌دهیم احساس کردید. ضروری است که به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. هدف اولویت ما توقف عفونت و بهبود آن است.
- ظهور لکه‌های سفید روی مخاط دهان.
- پلاک‌های سفید رنگی که معمولاً روی لثه، کام، گونه‌ها یا زبان ایجاد می‌شوند.
- ناراحتی در نواحی نرم دهان.
- سوزش و درد شدید معمولاً در جایی که لکه‌ها ظاهر می‌شوند احساس می‌شود.
- آسیب به لثه، مانند خونریزی یا التهاب.
- شکاف یا ترک در نواحی نرم دهان.
- هالیتوزیس
- ناراحتی هنگام صحبت کردن یا بلعیدن.
علائم شایع قارچ دهان
علائم قارچ دهان ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما علائم رایج عبارتند از:
- ضایعات سفید و کرمی روی زبان، گونه های داخلی یا سقف دهان
- قرمزی و درد در نواحی آسیب دیده
- مشکل در بلعیدن یا احساس گیر کردن غذا در گلو
- از دست دادن چشایی یا تغییر حس چشایی
- ترک خوردگی یا قرمزی در گوشه های دهان
علل ایجاد قارچ در دهان
قارچ دهان مکان بسیار خوبی برای تکثیر پیدا می‌کند. این میکروارگانیسم‌ها دوست دارند در محیط‌های گرم و مرطوب مانند دهان رشد کنند؛ بنابراین، بهداشت دهان و دندان به شما کمک می‌کند تا از بیماری‌های دهان جلوگیری کنید.
مراجعه منظم به دندانپزشک نیز راه‌حل خوبی برای لذت بردن از یک لبخند فوق‌العاده است. در این مشاوره‌های معمولی، تمیز کردن دندان‌های حرفه‌ای انجام می‌شود. که از طریق آن همه میکروارگانیسم‌های دهان مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌رود.
قارچ دهان می‌تواند به دلیل عوامل متعددی باشد که نباید آنها را نادیده بگیرید:
- تضعیف سیستم ایمنی: کاهش فعالیت سیستم دفاعی بدن. در نتیجه یک بیماری عفونی، می‌تواند منجر به بروز عفونت‌های قارچی دهان شود.
- دیابت: دیابتی‌ها معمولاً قند خون بالاتری دارند. این باعث می‌شود کسانی که از مشکل رنج می‌برند. بیشتر در معرض ابتلا به قارچ دهان باشند.
- خشکی دهان: تولید کمتر بزاق نیز پشت برخی از فرآیندهای عفونی است.
- پروتزهای متحرک: پروتزهای نامناسب یا پروتزهایی که به درستی ضدعفونی نشده باشند. خطر آشکاری برای عفونت قارچی هستند.
- رژیم غذایی: مصرف غذاهایی با قند بالا نیز محیط را برای رشد قارچ دهان فراهم می‌کند.
- شیمی‌درمانی و رادیوتراپی: درمان‌های سرطان بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند. علاوه بر محدود کردن تولید بزاق، تکثیر قارچ‌ها در دهان را افزایش می‌دهند. بنابراین، قبل از شروع هر گونه درمان رادیوتراپی یا شیمی درمانی، به شما توصیه می‌کنیم. که به دندنپزشک مراجعه کنید. تیم پزشکی علاوه بر انجام پروفیلاکسی دهان، سلامت دهان و دندان شما را تجزیه و تحلیل خواهد کرد. هدف به حداقل رساندن خطرات و آسیب در طول چنین درمان مهمی است.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن معمولی یک عامل خطر برای قارچ در دهان و سایر آسیب‌شناسی‌های دهان است.
کاندیدیازیس دهان یا قارچ دهان چیست؟
برفک دهان یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین عفونت‌های قارچی دهان است. این به دلیل وجود قارچ کاندیدا آلبیکنس است. که افرادی را که از دندان مصنوعی در شرایط نامناسب استفاده می‌کنند بسیار تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، فراموش نکنید که تحت نظر دندانپزشک خود معاینه شوید.
علل برفک دهان
- برخی از داروها، معمولاً آنتی‌بیوتیک‌ها، یک عامل خطر برای حضور قارچ دهان هستند.
- استفاده مکرر از استنشاق‌های دهانی حساسیت به کاندیدیازیس را افزایش می‌دهد.
- خشکی دهان همچنین باعث افزایش شیوع قارچ کاندیدا آلبیکنس می‌شود.
- استفاده از پروتزهای نامناسب یا غیربهداشتی یکی دیگر از عوامل خطر عفونت قارچی است.
در بسیاری از موارد، به خصوص در ابتدای بیماری، کاندیدیازیس ممکن است علائم واضحی ایجاد نکند. معمولاً با لکه‌های سفید نشان داده می‌شود. که اگر آنها را خراش دهیم از بین می‌روند. به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. سلامت دهان خود را در معرض خطر قرار ندهید.
تشخیص و زمان درخواست کمک پزشکی
اگر مشکوک به برفک دهان هستید، مهم است که به دنبال ارزیابی و تشخیص پزشکی باشید. یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا دندانپزشک یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و ممکن است از بافت آسیب دیده برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نمونه برداری کند. تشخیص و درمان سریع می تواند از بدتر شدن عفونت و گسترش آن به سایر قسمت های بدن جلوگیری کند.
گزینه های درمانی مرسوم
هدف از درمان های مرسوم قارچ دهان کاهش رشد بیش از حد کاندیدا و کاهش علائم است. برخی از گزینه های درمانی رایج عبارتند از
داروهای ضد قارچ
داروهای ضد قارچ، مانند کلوتریمازول یا نیستاتین، اغلب برای مبارزه با برفک دهان تجویز می شوند. این داروها به اشکال مختلف مانند کرم، قرص یا مایعات هستند و با از بین بردن قارچ یا مهار رشد آن عمل می کنند.
دهانشویه و شستشو دهنده
دهانشویه ها و شستشوهای ضد قارچ می توانند به هدف قرار دادن قارچ در دهان و گلو کمک کنند. شستشو با این محلول ها می تواند تسکین موقتی داشته باشد و به روند بهبودی کمک کند.
پاستیل
پاستیل های خوراکی حاوی عوامل ضد قارچ می توانند به تسکین نواحی آسیب دیده و ارائه درمان هدفمند کمک کنند.
درمان قارچ دهان
وجود قارچ در دهان معمولاً در حدود 20 روز خود را نشان می‌دهد. اگر عفونت را تشخیص داده‌اید، به یاد داشته باشید که بهبود بهداشت دهان و دندان شما یک اولویت است. در کلینیک دندانپزشکی، دندانپزشک داروهای ضد قارچی را چه موضعی و چه خوراکی تجویز می‌کند. تا در اسرع وقت روند عفونی را متوقف کند.
اگر بیماری قارچی ناشی از دندان مصنوعی نامناسب باشد، بازگرداندن پروتز به عملکرد کامل ضروری است. به یاد داشته باشید که هر شب دندان‌ها را تمیز کنید. تا میکروارگانیسم های احتمالی را با موفقیت از بین ببرید.
برای لذت بردن از لبخندی سالم، تمیز و کاربردی با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. در کلینیک دندانپزشکی متخصص عفونت‌های دهان درمان‌های شخصی را برای شما برنامه ریزی می‌کند. اگر علائم کاندیدیازیس دهان را دارید، مراجعه به دندانپزشک ضروری است. تا قارچ دهان را با موفقیت از بین ببرید.
درمان خانگی قارچ دهان
علاوه بر درمان های مرسوم، می توان از چندین درمان طبیعی و خانگی برای تکمیل درمان پزشکی استفاده کرد:
- شستشو با آب نمک
شستشو با آب نمک یک راه ساده و مقرون به صرفه برای تسکین علائم برفک دهان است. نمک دارای خواص ضد عفونی کننده طبیعی است که می تواند به کاهش التهاب و بهبودی کمک کند. برای تهیه آبکش، نصف قاشق چایخوری نمک را در یک فنجان آب گرم حل کنید. حدود 30 ثانیه با محلول غرغره کنید و سپس آن را تف کنید. این روند را چند بار در روز برای تسکین تکرار کنید.
- کشیدن روغن نارگیل
کشیدن روغن نارگیل یک روش قدیمی آیورودا است که می تواند به مبارزه با قارچ دهان کمک کند. روغن نارگیل حاوی اسید لوریک است که دارای خواص ضد قارچی قوی است. برای انجام روغن کشی، یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را بردارید و آن را به مدت 15 تا 20 دقیقه در دهان بچرخانید. روغن را بیرون بریزید (بلع نکنید) و سپس دهان خود را با آب گرم بشویید. این عمل را می توان روزانه برای حفظ سلامت دهان انجام داد.
- مصرف ماست
مصرف ماست با پروبیوتیک های زنده می تواند به بازگرداندن تعادل باکتری ها در دهان و محدود کردن رشد کاندیدا کمک کند.
- روغن درخت چای
روغن درخت چای به دلیل خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی خود شناخته شده است. چند قطره روغن درخت چای را در یک فنجان آب گرم رقیق کنید و از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید. محلول را به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و سپس آن را تف کنید. مراقب باشید که مخلوط را قورت ندهید. روغن درخت چای باید به مقدار کم مصرف شود و قورت داده نشود، زیرا در صورت مصرف زیاد می تواند سمی باشد.
- تنظیم رژیم غذایی و سبک زندگی
ایجاد برخی تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به درمان و پیشگیری از قارچ دهان کمک کند
- محدود کردن مصرف قند
مصرف زیاد قند می تواند به رشد بیش از حد قارچ کمک کند. محدود کردن مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین می تواند به کنترل برفک دهان کمک کند.
- مکمل های پروبیوتیک
مصرف مکمل های پروبیوتیک می تواند به حفظ تعادل سالم روده و فلور دهان کمک کند و خطر برفک دهان را کاهش دهد.
- ترک سیگار
سیگار باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود و دهان را خشک می کند و محیطی مساعد برای قارچ های دهان ایجاد می کند. ترک سیگار می تواند سلامت دهان و دندان را بهبود بخشد.
- مدیریت سطوح استرس
سطح استرس بالا می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و بدن را مستعد ابتلا به عفونت ها کند. درگیر شدن در تکنیک های کاهش استرس می تواند مفید باشد.
- اقدامات پیشگیرانه
انجام اقدامات پیشگیرانه در کاهش خطر ابتلا به قارچ دهان بسیار مهم است
- آب زغال اخته
آب زغال اخته حاوی ترکیباتی است که می تواند از چسبیدن باکتری ها و قارچ ها به سطوح دهان جلوگیری کند. نوشیدن آب کرن بری شیرین نشده می تواند در حفظ سلامت دهان و دندان و کاهش خطر برفک دهان مفید باشد.
- بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید
رعایت بهداشت دهان و دندان در پیشگیری و مدیریت قارچ دهان ضروری است. حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید، به طور مرتب از نخ دندان استفاده کنید و زبان خود را با یک زبانه کش تمیز کنید. این به حذف باکتری ها و قارچ هایی که می توانند در ایجاد برفک دهان نقش داشته باشند، کمک می کند.
- معاینات منظم دندانپزشکی
معاینات روتین دندان می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات دهان و جلوگیری از تشدید آنها کمک کند.
- استریل کردن دندان مصنوعی
برای افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می کنند، تمیز کردن و استریل کردن منظم آنها برای جلوگیری از رشد قارچ ضروری است.
- از مصرف آنتی بیوتیک های غیر ضروری خودداری کنید
مصرف آنتی بیوتیک تنها در صورت لزوم می تواند به حفظ تعادل فلور دهان کمک کند.
- رژیم غذایی متعادل
خوردن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و سلامت دهان و دندان را ارتقا دهد. قارچ با شکر رشد می کند، بنابراین کاهش مصرف قند می تواند به کنترل رشد آن کمک کند. از غذاها، نوشیدنی ها و تنقلات شیرین پرهیز کنید و جایگزین های سالم تری را انتخاب کنید.
- مکمل سیر
سیر یک عامل ضد قارچ طبیعی قوی است. اگر از طعم سیر خام لذت نمی برید، می توانید مکمل های سیر را انتخاب کنید. مکمل های سیر به طور گسترده به شکل کپسول یا قرص در فروشگاه های مواد غذایی سالم موجود است. دوز توصیه شده روی برچسب محصول را دنبال کنید یا برای راهنمایی با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
- شستشو با سرکه سیب
سرکه سیب دارای خواص ضد قارچی طبیعی است که می تواند به مبارزه با برفک دهان کمک کند. یک قاشق غذاخوری را با یک فنجان آب مخلوط کنید و از آن به عنوان شستشو استفاده کنید. حدود 30 ثانیه با محلول غرغره کنید و سپس آن را تف کنید. می تواند روی مینای دندان خشن باشد، بنابراین ضروری است که دهان خود را بعد از آن با آب بشویید و از استفاده مکرر از این دارو خودداری کنید.
عوارض و خطرات مرتبط
موارد درمان نشده یا شدید برفک دهان می تواند منجر به عوارض شود از جمله عبارتند ار:
کاندیدیازیس منتشر
کاندیدیاز تهاجمی زمانی رخ می‌دهد که عفونت فراتر از دهان به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد و باعث بیماری شدید می‌شود.
برفک مری
در برخی موارد، برفک دهان می تواند به مری گسترش یابد و منجر به مشکل در بلع و درد شود.
تضعیف پاسخ ایمنی
برفک دهان مزمن ممکن است نشان دهنده یک اختلال سیستم ایمنی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
نتیجه
قارچ دهان یا برفک دهان یک عفونت قارچی شایع است که می تواند باعث ناراحتی و مشکلات سلامتی بالقوه شود. شناخت علائم و جستجوی سریع درمان برای جلوگیری از عوارض ضروری است. علاوه بر درمان‌های پزشکی معمول، درمان‌های طبیعی و اقدامات پیشگیرانه می‌توانند نقش حیاتی در مبارزه و پیشگیری از قارچ‌های دهان داشته باشند. به خاطر داشته باشید که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید، یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید و برای تشخیص و درمان مناسب با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
سوالات متداول
- آیا قارچ دهان می تواند به دیگران منتقل شود؟
قارچ دهان خیلی مسری نیست، اما از طریق تماس مستقیم با بزاق فرد آلوده قابل انتقال است.
- آیا برفک دهان می تواند خود به خود از بین برود؟
در موارد خفیف، برفک دهان ممکن است خود به خود برطرف شود، اما در موارد مداوم یا شدید، مداخله پزشکی ضروری است.
- آیا استرس می تواند به ایجاد قارچ دهان کمک کند؟
بله، سطح استرس بالا می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و خطر برفک دهان را افزایش دهد.
- آیا قارچ دهان در گروه های سنی خاص شایع تر است؟
برفک دهان می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد، اما در نوزادان، افراد مسن و افراد با سیستم ایمنی ضعیف شایع تر است.
- آیا راه های طبیعی برای جلوگیری از برفک دهان وجود دارد؟
بله، رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف پروبیوتیک ها و کاهش مصرف قند از راه های طبیعی پیشگیری از برفک دهان هستند.
