دلیل حساسیت دندان چیست؟ (روش های درمان خانگی حساسیت دندان)

حساسیت دندان که اغلب به صورت درد ناگهانی و هنگام مصرف غذاها و نوشیدنی های سرد یا گرم تجربه می شود، یک مشکل دندانی گسترده است که بخش قابل توجهی از مردم آن را تجربه می کنند. وقتی قهوه یا چایی را می نوشید یا یک قاشق بستنی می خورید و درد را احساس می کنید، به این دلیل است که محرک هایی مانند تغییرات دما به انتهای عصبی دندان های شما رسیده اند.

این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که لایه محافظ دندان‌های شما، که به نام مینای دندان شناخته می‌شود، فرسوده می‌شود یا زمانی که لثه‌ها عقب می‌روند و لایه‌های حساس‌تر زیرین را آشکار می‌کند.

عاج، لایه زیر مینا، حاوی لوله های میکروسکوپی پر از انتهای عصبی ریز است. بدون پوشش محافظ مینا یا لثه، این پایانه‌های عصبی در معرض عوامل خارجی، گرم، سرد، شیرین یا حتی غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی قرار می‌گیرند که منجر به دردی می‌شود که به عنوان حساسیت دندان شناخته می‌شود.

این وضعیت می تواند زنگ خطری برای ارزیابی مجدد عادات بهداشت دهان و دندان شما باشد.  این ممکن است نتیجه مسواک زدن شدید باشد که می تواند مینای دندان را از بین ببرد یا به دلیل غذاها و نوشیدنی های اسیدی که به فرسایش مینای دندان کمک می کنند. حتی شرایطی مانند بیماری لثه می تواند منجر به حساسیت شود، زیرا باعث تحلیل لثه می شود و ریشه های حساس دندان شما را در معرض دید قرار می دهد.

درک علت حساسیت دندان شما بسیار مهم است. این فقط در مورد مدیریت درد نیست، بلکه در مورد مسائل بهداشتی اساسی دندان ها و لثه ها نیز هست. در برخی موارد، حساسیت می تواند نشانه مشکلات دندانی جدی تری مانند حفره ها یا ترک خوردگی دندان باشد که نیاز به توجه فوری یک متخصص دندانپزشکی دارد.

چه کسانی دندان حساس دارند؟

حساسیت دندان،یکی از مشکلات رایج دندان، می‌تواند طیف وسیعی از افراد را تحت تاثیر قرار دهد، اما برخی عوامل می‌توانند به طور قابل توجهی خطر تجربه این ناراحتی را افزایش دهند. درک این عوامل در پیشگیری و مدیریت موثر حساسیت دندان بسیار مهم است. بزرگسالان 20 تا 50 ساله بیشتر مستعد حساسیت دندان هستند و بیشترین میزان بروز معمولا بین 30 تا 40 سال رخ می دهد. این می تواند به دلیل ترکیبی از عوامل سبک زندگی، عادات غذایی و ساییدگی طبیعی مینای دندان در طول زمان باشد.

تحقیقات نشان می دهد که زنان بیشتر از مردان حساسیت دندان را تجربه می کنند. این نابرابری ممکن است با نوسانات هورمونی مرتبط باشد، به ویژه در دوره هایی مانند قاعدگی، بارداری و یائسگی، که می تواند بر سلامت لثه تأثیر بگذارد و منجر به افزایش حساسیت شود.

10 دلیل حساسیت دندان چیست؟

• ساییدگی دندان: ساییدگی و پارگی طبیعی دندان ها در طول زمان اتفاق می افتد، اما این روند می تواند به طور قابل توجهی با عاداتی مانند ساییدن یا فشردن دندان ها که به دندان قروچه معروف است، تسریع یابد. این نیروی بیش از حد می تواند لایه محافظ مینای دندان ها را از بین ببرد و آنها را نازک تر و حساس تر کند. با از بین رفتن مینای دندان، عاج زیرین که حاوی لوله های میکروسکوپی است که مستقیماً به عصب دندان منتهی می شود، نمایان می شود.
• حساسیت به دلیل پوسیدگی دندان یا ترمیم‌های نزدیک به عصب: حفره‌های دندانی و ترمیم‌هایی که نزدیک به عصب دندان هستند می‌توانند منبع قابل توجهی از حساسیت باشند. پوسیدگی منجر به فرسایش مینا و عاج زیرین می شود و در نهایت به عصب می رسد و باعث ناراحتی می شود. به طور مشابه، ترمیم های دندان مانند پرکردن یا روکش، اگر خیلی نزدیک به عصب قرار گیرند، می توانند آن را تحریک کنند. این تحریک می تواند به صورت حساسیت ظاهر شود، به ویژه زمانی که دندان در معرض تغییرات دما یا فشار قرار می گیرد.
• تکنیک مسواک زدن نادرست: استفاده از یک تکنیک مسواک زدن نادرست، مانند اعمال نیروی زیاد یا استفاده از مسواک سخت، می تواند منجر به سایش مینای دندان و تحلیل رفتن لثه شود. هنگامی که لثه ها عقب می نشینند، ریشه های دندان که توسط مینا پوشانده نشده اند، نمایان می شوند. این قرار گرفتن در معرض می تواند منجر به افزایش حساسیت شود زیرا ریشه ها حاوی لوله های کوچکی هستند که مستقیماً به عصب منتهی می شوند.
• دندان های ترک خورده: ترک های دندان می توانند لایه های حساس داخلی از جمله عاج و در برخی موارد عصب را در معرض دید قرار دهند. این قرار گرفتن می تواند منجر به حساسیت شود، به ویژه زمانی که دندان ها در معرض دمای شدید قرار می گیرند، مانند غذاها و نوشیدنی های گرم یا سرد. ترک ها می توانند به عنوان مسیری برای رسیدن این محرک ها به قسمت های حساس داخلی دندان عمل کنند.
• غذاهای اسیدی و عوامل ناشناخته در حساسیت دندان: مصرف منظم غذاها و نوشیدنی های اسیدی مانند مرکبات، نوشابه می تواند مینای دندان را فرسایش دهد. این فرسایش عاج را آشکار می کند و منجر به افزایش حساسیت می شود. نقش رژیم غذایی در کمک به حساسیت دندان اغلب دست کم گرفته می شود، اما نقش مهمی در سلامت مینای دندان دارد.
• درمان‌های ناموفق دندانپزشکی: برخی از درمان‌های دندانی، از جمله سفید کردن دندان‌ها، پرکردن دندان‌ها یا برخی از روش‌های پریودنتال، می‌توانند منجر به حساسیت موقت یا گاهی طولانی‌مدت دندان شوند. این درمان‌ها می‌توانند عصب دندان را تحریک کنند یا عاج دندان را در معرض دید قرار دهند و منجر به ناراحتی شوند. مهم است که در مورد عوارض جانبی احتمالی درمان های دندانی با دندانپزشک خود صحبت کنید تا برای هر گونه مسائل حساسیتی آماده باشید.
• فرسایش مینای دندان: فرسایش مینای دندان می تواند ناشی از رژیم غذایی اسیدی، رفلاکس اسید یا برخی شرایط پزشکی باشد. این فرسایش لایه بیرونی محافظ دندان را از بین می برد و منجر به افزایش حساسیت می شود. همانطور که مینای دندان نازک می شود، عاج بیشتر در معرض دید قرار می گیرد و دندان ها را بیشتر مستعد حساسیت می کند.
• تحلیل رفتن لثه: تحلیل لثه، ریشه دندان ها را که فاقد لایه محافظ مینای دندان هستند، نمایان می کند. این قرار گرفتن در معرض می تواند منجر به افزایش حساسیت شود، زیرا ریشه ها نسبت به محرک های خارجی حساس تر هستند. تحلیل رفتن لثه می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله مسواک زدن تهاجمی، بیماری لثه یا حتی ژنتیک باشد.
• بیماری لثه: بیماری لثه، مانند التهاب لثه و پریودنتیت، می تواند منجر به تحلیل رفتن و التهاب لثه شود. هر دوی این شرایط می توانند به افزایش حساسیت دندان کمک کنند. لثه‌های ملتهب می‌توانند از دندان‌ها جدا شوند و ریشه‌ها را آشکار کنند، در حالی که روند بیماری می‌تواند بر سلامت استخوان و ساختارهای نگهدارنده دندان نیز تأثیر بگذارد.
• دندان قروچه (براکسیسم): دندان قروچه می تواند منجر به فرسودگی مینای دندان و ایجاد ترک های ریز در دندان ها شود. این سایش و پارگی، لایه حساس عاج زیر مینا را در معرض دید قرار می دهد و می تواند خطر حساسیت را افزایش دهد. دندان قروچه اغلب در هنگام خواب رخ می دهد و بسیاری از افراد ممکن است از داشتن این عادت آگاه نباشند.

به طور خلاصه، حساسیت دندان می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی، از عادات شخصی گرفته تا مسائل مربوط به سلامت دندان قرار گیرد. این وضعیتی است که نه تنها باعث ناراحتی می شود، بلکه به عنوان شاخصی از مشکلات زمینه ای سلامت دهان نیز عمل می کند. معاینات منظم دندانپزشکی، رعایت بهداشت دهان و دندان و تنظیم سبک زندگی می تواند به مدیریت و پیشگیری از حساسیت دندان کمک کند. با این حال، حساسیت مداوم یا شدید همیشه باید توسط یک متخصص دندانپزشک ارزیابی شود تا از درمان مناسب و اطمینان حاصل شود.

درمان خانگی حساسیت دندان (درمان خانگی سرد و گرم شدن دندان)

1. خمیردندان های ضد حساسیت: این خمیردندان های تخصصی حاوی ترکیباتی مانند نیترات پتاسیم یا کلرید استرانسیوم هستند که مانع از انتقال سیگنال های درد از سطح دندان به عصب می رسد. با استفاده منظم، این خمیردندان ها می توانند به تدریج حساسیت را کاهش دهند و فعالیت های روزانه مانند خوردن و نوشیدن را راحت تر کنند.
2. ژل یا شستشوی فلوراید: فلوراید یک ماده معدنی است که مینای دندان را تقویت می کند و باعث کاهش حساسیت می شود. استفاده از ژل فلوراید یا دهانشویه فلوراید به عنوان بخشی از مراقبت روزانه از دهان می تواند به تقویت دندان ها و کاهش حساسیت در طول زمان کمک کند.
3. شستشو با آب نمک: یک درمان خانگی سرد و گرم شدن دندان و در عین حال موثر، شستشو با آب نمک می تواند به کاهش درد و کاهش التهاب کمک کند. نمک یک ضد عفونی کننده طبیعی است و شستشو با محلول آب نمک می تواند سلامت دهان و دندان را بهبود بخشد و باعث تسکین موقت حساسیت شود.
4. عسل و آب گرم: خواص ضد باکتریایی طبیعی عسل آن را به یک درمان عالی برای کاهش التهاب و ناراحتی مرتبط با حساسیت دندان تبدیل کرده است. شستشو با مخلوطی از عسل و آب گرم یا استفاده مستقیم از آن روی نواحی حساس، می تواند تسکین دهنده باشد.
5. اجتناب از غذاها و نوشیدنی های محرک: یکی از ساده ترین راه ها برای مدیریت حساسیت دندان، پرهیز از غذاها و نوشیدنی هایی است که باعث درد می شوند. این شامل مواردی می شود که بسیار اسیدی، بیش از حد شیرین یا در درجه حرارت شدید (بسیار گرم یا بسیار سرد) هستند. کاهش مصرف چنین محرک هایی می تواند به طور قابل توجهی حساسیت را به حداقل برساند.

درمان دندانپزشکی برای حساسیت دندان

1. وارنیش فلوراید: استفاده از وارنیش فلوراید توسط دندانپزشک می تواند به طور قابل توجهی مینای دندان را تقویت کرده و حساسیت را کاهش دهد. وارنیش یک لایه محافظ روی دندان ها تشکیل می دهد و از عاج حساس در برابر محرک های خارجی محافظت می کند.
2. باندینگ دندان: برای حساسیت ناشی از سطوح در معرض ریشه، دندانپزشک می تواند رزین باندینگ را روی این نواحی اعمال کند. این رزین ریشه های در معرض دید را می پوشاند و از آنها در برابر عوامل تحریک کننده محافظت می کند و حساسیت را کاهش می دهد.
3. پیوند لثه جراحی: اگر تحلیل لثه ریشه های دندان را آشکار کرده باشد، ممکن است پیوند لثه ضروری باشد. در این روش، دندانپزشک مقدار کمی از بافت لثه را از ناحیه دیگری در دهان می گیرد و آن را به محل آسیب دیده متصل می کند و ریشه های در معرض دید را می پوشاند و حساسیت را کاهش می دهد.
4. درمان ریشه: در موارد حساسیت شدید و مداوم دندان که با درمان های دیگر برطرف نمی شود، ممکن است کانال ریشه توصیه شود. این روش شامل برداشتن عصب دندان و در نتیجه از بین بردن منبع حساسیت است.
5. روکش یا اینله دندان: زمانی که پوسیدگی دندان یا پرکردگی های ناقص باعث ایجاد حساسیت می شود، دندانپزشک ممکن است روکش یا اینله دندان را توصیه کند. این ترمیم ها نواحی آسیب دیده دندان را ترمیم می کنند و یک سد محافظ در برابر محرک های حساسیت ایجاد می کنند.
6. نایت گارد برای دندان قروچه: برای افرادی که حساسیت دندان‌شان به دلیل دندان قروچه (براکسیسم) ایجاد می‌شود، استفاده از محافظ شب می‌تواند راه‌حل مؤثری باشد. این محافظ از تماس مستقیم دندان های بالا و پایین در هنگام خواب جلوگیری می کند و باعث کاهش ساییدگی و پارگی می شود که منجر به حساسیت می شود.

مشاوره با دندانپزشک برای تعیین علت خاص حساسیت دندان و دریافت مناسب ترین درمان بسیار مهم است. در حالی که درمان های خانگی می تواند برای موارد خفیف موثر باشد، مراقبت های دندانپزشکی حرفه ای اغلب برای حساسیت های شدیدتر یا مداوم ضروری است. دندانپزشک می تواند توصیه های شخصی و گزینه های درمانی را متناسب با نیازها و شرایط فردی دندان های شما ارائه دهد.

درمان خانگی هوا کشیدن دندان

وضعیتی که در آن دندان ها به طور دردناکی در برابر قرار گرفتن در معرض هوا واکنش نشان می دهند، اغلب به دلیل عقب نشینی لثه یا فرسایش مینای دندان است. در اینجا توضیح مفصلی از درمان های خانگی وجود دارد که ممکن است به کاهش این نوع حساسیت کمک کند:

درمان خانگی هوا کشیدن دندان شامل موارد زیر است:

• خمیردندان های حساسیت زدا: این خمیردندان ها حاوی ترکیباتی مانند نیترات پتاسیم یا کلرید استرانسیوم هستند که با مسدود کردن مسیرهایی که به اعصاب دندان منتهی می شوند، به کاهش حساسیت کمک می کنند. استفاده منظم می تواند به تدریج حساسیت به هوا را کاهش دهد.
• مسواک نرم: استفاده از مسواک نرم می‌تواند به جلوگیری از فرورفتگی بیشتر لثه و فرسایش مینای دندان که اغلب از دلایل حساسیت هوا هستند، کمک کند.
• تکنیک صحیح مسواک زدن: مسواک زدن ملایم با یک مسواک نرم و در حرکت دایره ای می تواند به محافظت از مینای دندان و لثه ها در برابر آسیب بیشتر کمک کند.
• دهانشویه فلوراید: استفاده از دهانشویه فلوراید می تواند به تقویت مینای دندان کمک کند و دندان های شما را نسبت به قرار گرفتن در معرض هوا کمتر حساس کند.
• از غذاها و نوشیدنی های اسیدی خودداری کنید: مواد اسیدی می توانند مینای دندان را از بین ببرند و حساسیت را تشدید کنند. محدود کردن غذاها و نوشیدنی هایی مانند مرکبات ونوشابه می تواند کمک کننده باشد.
• تنفس از طریق بینی: سعی کنید به جای دهان از طریق بینی نفس بکشید تا میزان هوایی که مستقیماً با دندان های شما تماس پیدا می کند کاهش یابد.
• پوشاندن ریشه های در معرض دید: در مواردی که فرورفتگی لثه ریشه دندان های شما را آشکار کرده است، استفاده از محصولات دندانپزشکی طراحی شده برای پوشش و محافظت از این نواحی می تواند کمک کننده باشد. اینها ممکن است شامل عوامل باندینگ یا لاک های مخصوصی باشد که دندانپزشک می تواند از آنها استفاده کند.
• هیدراته بمانید: خشکی دهان می تواند حساسیت دندان ها را بدتر کند. نوشیدن مقدار زیادی آب به حفظ تولید بزاق کمک می کند که برای محافظت از دندان های شما ضروری است.

به یاد داشته باشید، این درمان های خانگی جایگزین مشاوره و درمان حرفه ای دندانپزشکی نیستند. آنها می توانند به عنوان اقدامات تکمیلی برای مدیریت علائم استفاده شوند، اما نباید جایگزین معاینات منظم دندانپزشکی و مراقبت های حرفه ای شوند.

پیشگیری از حساسیت دندان ها

پیشگیری از حساسیت دندان شامل ترکیبی از شیوه های بهداشت دهان و دندان خوب، ملاحظات رژیم غذایی و مراقبت منظم از دندان است. در اینجا چند استراتژی کلیدی برای کمک به جلوگیری از حساسیت دندان وجود دارد:

روش صحیح مسواک زدن: استفاده از مسواک نرم بسیار مهم است زیرا هم روی لثه و هم روی مینای دندان اثر دارد. مسواک زدن با حرکات دایره ای به جای ضربات عقب و جلو به تمیز کردن موثر بدون ایجاد ساییدگی مینا یا لثه کمک می کند. این تکنیک به جلوگیری از سایش و پارگی که می تواند منجر به حساسیت شود کمک می کند.

از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید: فلوراید یک ماده معدنی است که مینای دندان، لایه محافظ بیرونی دندان را تقویت می کند. تقویت این لایه به جلوگیری از فرسایش و پوسیدگی که از علل شایع حساسیت هستند کمک می کند. استفاده منظم از خمیردندان حاوی فلوراید یک سد محافظ در برابر حملات اسیدی و دمای شدید ایجاد می کند.

محدود کردن غذاها و نوشیدنی های اسیدی: غذاها و نوشیدنی های اسیدی مانند مرکبات، گوجه فرنگی ونوشابه می توانند به تدریج مینای دندان را از بین ببرند. با کاهش مصرف این اقلام می توانید فرسایش مینای دندان را به حداقل برسانید و یکپارچگی دندان های خود را حفظ کنید و در نتیجه خطر حساسیت را کاهش دهید.

برای دندان قروچه از محافظ دهان استفاده کنید: دندان قروچه، به ویژه در هنگام خواب، می تواند مینای دندان را از بین ببرد و منجر به حساسیت شود. محافظ دهانی که به صورت سفارشی توسط دندانپزشک ساخته می شود، می تواند دندان ها را از فشار و سایش ناشی از ساییدن محافظت کند و در نتیجه مینای دندان را حفظ کند.

معاینات منظم دندانپزشکی: ویزیت های روتین دندانپزشکی برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از شرایطی که منجر به حساسیت می شود ضروری است. در طول این بازدیدها، دندانپزشکان می توانند علائم اولیه پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مواردی که ممکن است به حساسیت کمک کنند را شناسایی و درمان کنند.

اجتناب از استفاده بیش از حد از محصولات سفید کننده: برخی از محصولات سفید کننده دندان حاوی مواد شیمیایی خشن هستند که می توانند مینای دندان را ضعیف کرده و لایه حساس عاج را در معرض دید قرار دهند. استفاده از این محصولات زیر نظر دندانپزشک و در حد اعتدال می تواند به جلوگیری از حساسیت مربوط به سفیدی کمک کند.

نخ دندان روزانه: نخ دندان کشیدن روزانه برای از بین بردن پلاک و ذرات غذا از بین دندان ها و در امتداد خط لثه، مهم است. این به جلوگیری از بیماری لثه و تحلیل رفتن لثه کمک می کند، که هر دو می توانند ریشه های حساس دندان ها را آشکار کنند.

از خمیردندان های حساسیت زدا استفاده کنید: برای کسانی که در حال حاضر حساسیت خفیف را تجربه کرده اند، خمیر دندان حساسیت زدایی می تواند مفید باشد. این خمیردندان ها حاوی موادی هستند که به جلوگیری از انتقال سیگنال های درد از سطح دندان به عصب کمک می کنند و باعث تسکین ناراحتی می شوند.

هیدراته بمانید: هیدراتاسیون کافی برای حفظ جریان بزاق مهم است. بزاق نقش کلیدی در خنثی کردن اسیدهای موجود در دهان، شستن ذرات غذا و بازسازی مجدد مینای دندان دارد که همگی به جلوگیری از پوسیدگی و حساسیت کمک می کنند.

اجتناب از استفاده بیش از حد از دهانشویه: برخی از دهانشویه ها، به ویژه آنهایی که اسیدی یا حاوی الکل هستند، می توانند حساسیت دندان را تشدید کنند. انتخاب یک دهان شویه خنثی یا حاوی فلوراید می تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند.

درمان عقب‌رفتگی لثه‌ها: لثه‌های عقب‌رفته ریشه‌های دندان را که فاقد لایه محافظ مینای دندان هستند، در معرض دید قرار می‌دهد که منجر به حساسیت می‌شود. گزینه های درمانی برای تحلیل لثه شامل بهبود شیوه های بهداشت دهان و دندان و در موارد شدیدتر، مداخلات جراحی مانند پیوند لثه است.

مشکلات دندانی را به سرعت برطرف کنید: حفره ها، دندان های ترک خورده و پرکردگی های فرسوده، لایه های داخلی و حساس تر دندان ها را در معرض دید قرار می دهند. درمان به موقع این مسائل برای جلوگیری از حساسیت و عوارض بیشتر دندانی بسیار مهم است.

با گنجاندن این روش ها در برنامه روزانه خود و فعال بودن در مورد مراقبت از دندان، می توانید به طور موثری خطر ابتلا به حساسیت دندان را کاهش دهید. حفظ برنامه منظم بهداشت دهان و دندان و به دنبال مشاوره منظم دندانپزشکی حرفه ای برای حفظ سلامت دندان ها و عاری از حساسیت بسیار مهم است.

سوالات متداول حساسیت دندان: